Psychogeriatrie en gedragsmedicatie gaan vaak nog hand in hand. Waarom eigenlijk? Volgens Patrick de Kort – zorgondernemer van Herbergier Tilburg – zit een deel van de oorzaak in gesloten deuren. “Mensen opsluiten roept verzet en onrust op.” In Herbergier Tilburg wordt het daarom over een andere boeg gegooid en dient gedragsmedicatie als laatste redmiddel.
In Herbergier Tilburg wordt bewust naar twee types medicatie gekeken: medicatie voor somatische ziektebeelden en gedragsmedicatie. Patrick ziet dat bewoners vaak met veel medicatie, voorgeschreven door diverse specialisten, de Herbergier binnenkomen. “Die middelen rollen soms over elkaar heen, met allerlei bijwerkingen tot gevolg.”
Medicatie afbouwen
Daarom wordt na enkele weken met familie en de huisarts het medicatiegebruik voor bijvoorbeeld COPD en diabetes onder de loep gelegd en gekeken naar de ‘zin en onzin van medicatie’. Wanneer er voor medicatieafbouw wordt gekozen, wordt de bewoner nauwlettend gevolgd. “Vaak zien we dat bewoners opleven en zich fitter voelen”, vertelt Patrick.
Ook het gebruik van gedragsmedicatie wordt zo veel mogelijk beperkt. Allereerst vanwege de bijwerkingen. “Mensen worden suf, de emotiebeleving vlakt af, je ziet apathie, gewichtstoename en de kans op valpartijen vergroot.” Patrick wijst ook op een ander risico. “Medicatie is over het algemeen getest op mensen zonder dementie. Maar in een beschadigd brein werkt het anders en weet je niet welke kant een middel uitschiet.”
Open milieu versus onrust
Gedragsmedicatie wordt soms ingezet als laatste redmiddel. Maar over welke boeg wordt het dan gegooid? Het antwoord zit volgens Patrick in het motto Bijzonder gewoon. “Wij zijn letterlijk en figuurlijk open. Ons opendeurenbeleid staat daar symbool voor.”
Volgens de zorgondernemer betekent het niet alleen dat bewoners zelf naar buiten kunnen, maar ook dat ze mogen zijn wie ze zijn door de open benadering van het team. “Alleen al doordat we het risico met open deuren durven te nemen, hebben we nauwelijks psychofarmaca nodig.”
Prikkelselectie
Op collectief niveau wordt er in de Herbergier ook gelet op een bewuste prikkelselectie. “Veel problemen beginnen met een overprikkeling van het brein. Wij sturen daarom sterk op rust.” Tegelijkertijd is het volgens Patrick de uitdaging om onderprikkeling te voorkomen. “Vervolgens ga je maatwerk leveren en kijken wat een bewoner nodig heeft en welke activiteiten hij leuk vindt.”
Toch is onrust niet altijd te voorkomen. Patrick haalt een bewoner aan die regelmatig door frustratie met woede-uitbarstingen kampt. “Dan brengen wij hem naar zijn kamer, zetten de Matthäuspassion voor hem op en kalmeert hij. Door alsmaar onze benadering als team te evalueren, hebben wij ons er met hem doorheen geworsteld en zien we positieve ontwikkelingen.”
Duivels dilemma
Toch komt het weleens voor dat een bewoner er niet zelf uitkomt. In zo’n uitzonderingsgeval wordt er in overleg met de huisarts gedragsmedicatie toegediend. “Soms is het een duivels dilemma gezien de medicatierisico’s. Het is niet ethisch mensen op te sluiten, maar het is ook niet ethisch om een bewoner gedragsbeïnvloedende medicatie te onthouden als het hem wel rust geeft.”
“Als zorgondernemer heb je de regie om aan de knoppen te draaien”
Maar als dit laatste redmiddel wordt ingezet, is het volgens Patrick wel van belang om het op de voet te monitoren en de mogelijkheid tot medicatieafbouw te onderzoeken. “Als zorgondernemer heb je korte lijnen met de huisarts en heb je de regie om aan de knoppen te draaien.”
Kwaliteit van leven
Patrick is blij met de bewegingen die hij in de zorg ziet ontstaan ten opzichte van medicatieminimalisatie. Want zelf ziet hij elke dag de positieve effecten ervan. “Minder pillen houden menselijkheid, oorspronkelijkheid en de kwaliteit van leven langer in stand.”
Patrick de Kort is samen met zijn vrouw Marie-Hélène zorgondernemer van Herbergier Tilburg. “Je kan echt een verschil maken voor bewoners en familie. Zingeving klotst hier over de drempels.” Meer weten over zijn leven in de Herbergier? Lees dan het hele verhaal op www.herbergier.nl/patrick.
(Advertorial)