Veelbelovende alzheimermedicatie niet geschikt voor meeste patiënten

Een wondermiddel tegen alzheimer bestaat helaas nog niet. Slechts een klein deel van de patiënten komt in aanmerking voor nieuwe medicijnen die het amyloïde-eiwit opruimen in de hersenen. Dat blijkt uit onderzoek van het Erasmus MC onder bijna duizend ouderen in de Rotterdamse wijk Ommoord. Desondanks noemen de wetenschappers de ontwikkeling van het medicijnn hoopvol. Dit meldt het Erasmus MC.

Slechts 15 procent van de deelnemers met milde geheugenklachten of vroege dementie zou in aanmerking komen voor de middelen aducanumab, lecanemab of donanemab. De reden? Door strenge selectiecriteria van eerdere onderzoeken is er onvoldoende bewijs dat de middelen veilig en effectief zijn. Mensen met hart- en vaatziekten, of met hersenschade door vaatproblemen, deden vaak niet mee. En dat terwijl één op de vijf Nederlanders die schade heeft.

Bijwerkingen

Hierdoor is onbekend of de middelen werkzaam en veilig zijn voor hen. Bij 30 tot 40 procent van de patiënten treden bijwerkingen op, zoals bloedingen of zwellingen in de hersenen. “Dat wetende, wil je met patiënten die al schade in de hersenen hebben, extra voorzichtig zijn”, zegt arts-epidemioloog Frank Wolters van het Erasmus MC.

De medicijnen werken als een soort stofzuiger voor amyloïde, legt promovendus Jacqueline Claus uit. Ze ruimen het eiwit op dat zich ophoopt bij alzheimer. Dat lijkt veelbelovend, maar het effect is minimaal. Na anderhalf jaar is de achteruitgang bij sommige patiënten iets trager, maar het verschil blijft klein. Bovendien is de behandeling zwaar: langdurige infuusbehandelingen, hersenscans en ruggenprikken horen er ook bij.

Hoopgevend

Toch zijn de onderzoekers optimistisch. “Het is hoopgevend dat we steeds meer leren over alzheimer, ook al betekent dat voor nu hooguit maar voor een paar patienten een kleine verbetering. Wetenschappelijk gezien is het een waardevolle voortuigang”, aldus Wolters.

De medicijnen zijn nog niet beschikbaar in Nederland. Het Zorginstituut en de EMA buigen zich nog over toelating.