Populariteit levenstestament neemt toe, maar document is niet waterdicht
Steeds meer ouderen laten een levenstestament opstellen, waarbij ze hun persoonlijke en financiële wensen bij de notaris laten vastleggen. Dit doen ze om onduidelijkheid te voorkomen wanneer zij mogelijk wilsonbekwaam raken, bijvoorbeeld door dementie. In 2024 stelden notarissen meer dan 214.000 levenstestamenten op. In de eerste elf maanden van 2023 waren dat er nog 198.000. Het laten opstellen van zo’n document kost tussen de 300 en 600 euro. Dit meldt de Telegraaf.
De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie ziet de vraag naar levenstestamenten toenemen. Mensen willen het heft in eigen nemen en voorkomen dat het in hun familie misgaat. Maar persoonlijke en financiële zaken op papier laten vastleggen, is geen garantie dat er geen misbruik van wordt gemaakt. Hiervoor waarschuwt onderzoeker Rieneke Stelma-Roorda van de Vrije Universiteit.
Geld schenken
Dat een levenstestament niet altijd waterdicht is, blijkt uit een situatie van een oudere vrouw. Zij had zo’n testament laten opstellen, maar was niet concreet genoeg. Op papier stond dat zij niet meer in staat was om haar geld te beheren, waardoor ze een zoon aanstelde als vertegenwoordiger. Het geld zou hij mogen schenken aan haar vier kinderen en alle kleinkinderen. Zodoende ging er jaarlijks 5.000 euro naar ieder kind en 2.000 euro naar ieder kleinkind. Maar een van de dochters begon te twijfelen en trok aan de bel. Omdat ze er onderling niet uitkwamen, moesten ze juridische hulp inschakelen.
Medische wensen
“Met het toenemende aantal levenstestamenten dat in werking treedt, wordt in rechtszaken ook steeds duidelijker welke problemen er in de praktijk kunnen ontstaan”, ziet Stelma-Roorda. Ook bij medische wensen kan dat misgaan. Iemand kan in zijn of haar testament laten vastleggen niet gereanimeerd te willen worden, maar artsen die vechten voor het leven van deze persoon zullen niet eerst de notaris raadplegen. Stelma-Roorda en notarissen vinden eigenlijk ook niet dat medische voorkeuren in een levenstestament moeten. Daarvoor zijn aparte wilsverklaringen en speciale niet-reanimeren penningen.
Wees duidelijk en concreet
Voor mensen die dit wel in het levenstestament laten vastleggen, zegt raadsman Sander Baetens: wees duidelijk en concreet om discussie binnen families te voorkomen. “En haal de angels eruit: werk bijvoorbeeld alleen met overboekingen, leg vast dat er geen geld opgenomen mag worden.” Onderzoeker Stelma-Roorda voegt daaraan toe dat het belangrijk is om de vertegenwoordiger erbij te betrekken en minstens eens per jaar gesprekken over het testament te voeren.
