Zomertijd zorgt voor problemen bij kinderen en ouderen

Komend weekend gaat de zomertijd in. Al tijdenlang wordt er gediscussieerd over het nut van het verzetten van de klok. Het is namelijk niet goed voor het lichaam en dan vooral het bioritme raakt erdoor in de war. Ouderen hebben daar veel last van, maar kinderen ook. Bovendien tonen verschillende onderzoeken aan dat het verzetten van de klok een verhoogde kans op een beroerte geeft.

Vooral de overgang van winter- naar zomertijd lijkt veel problemen te geven. Kinderen zijn er niet per se slaperiger door, maar ze zijn prikkelbaarder en minder geconcentreerd. Jonge kinderen en baby’s huilen meer. Kinderen hebben niet alleen op zondag last van de overgang, maar ook maandag blijft pittig. Vooral ‘s morgens zullen ze er last van hebben. “Nu moeten ze voor hun gevoel een uur vroeger dan normaal opstaan, waardoor het nog langer duurt voordat ze normaal kunnen functioneren”, zegt slaaponderzoeker Kristiaan van der Heijden van de Universiteit Leiden.

Bioritme

De tijd wordt dan wel verzet, maar onze interne biologische klok past zich daar niet op aan. Het advies van kinderpsychiater Ward van Alphen luidt dan ook: houd je als ouder aan het gewone dag- en nachtritme, maar zorg bijvoorbeeld wel voor verduisterende gordijnen. Soms hebben kinderen langer dan een paar dagen last van de verzette klok en dan is het verstandig om de slaapomgeving van het kind te optimaliseren. Door de gordijnen ’s ochtends goed open te zetten, kan het kind wellicht door het zonlicht sneller geactiveerd worden.

Eigenlijk ervaart bijna iedereen in meer of mindere mate overlast door de overgang naar de zomertijd. Iedereen zal zondag wakker worden na een kortere nacht. Dit heeft voor de één grotere gevolgen dan voor de ander. Vooral mensen die opstaan al moeilijk vinden en te weinig slapen op werkdagen, zullen er last van hebben. Deze mensen en kwetsbare ouderen hebben soms tot wel vier weken last van de nieuwe tijd.4

Beroerte

Finse onderzoekers stelden in 2016 vast dat het verzetten van de klok mogelijk leidt tot het krijgen van een beroerte. Deze aanpassing van de tijd heeft namelijk invloed op het circadiaan ritme, een biologisch ritme waarvan de cyclus ongeveer een dag duurt. De Finnen vergeleken medische gegevens van bijna 15.000 ziekenhuispatiënten tussen 2004 en 2013. Ongeveer drieduizend van hen werden opgenomen in de week na de overgang naar zomer- of wintertijd en ruim 12.000 patiënten werden twee weken ervoor of erna opgenomen.

Zomertijd afschaffen?

Het verzetten van de klok wordt voorlopig nog niet afgeschaft, maar dr. Marijke Gordijn van de Rijksuniversiteit Groningen vindt het niet erg als de zomertijd in de toekomst verleden tijd is. “De wintertijd is de oorspronkelijke tijd en is het meest gunstig. Als we de wintertijd zouden afschaffen zou het extreem lang donker zijn in de ochtend. Maar juist dat ochtendlicht hebben wij mensen hard nodig”, legt Gordijn aan Scientias uit. Een andere onderzoeker pleitte in 2010 juist voor het afschaffen van de wintertijd omdat dit beter zou zijn voor onze gezondheid. In de zomertijd hebben we namelijk meer daglicht en daar maken we dan ook vaker gebruik van.

Voorlopig wordt het verzetten van de halfjaarlijkse klok niet afgeschaft, maar de gevolgen van de huidige regeling moeten wel grondig worden onderzocht, zo oordeelde het Europees Parlement afgelopen februari. 

Door: Redactie Nationale Zorggids