Ondervoeding tijdens zwangerschap kan DNA van baby beïnvloeden
Kinderen die in de hongerwinter zijn verwekt hebben een hoger risico op obesitas, diabetes, een verhoogd cholesterolgehalte of schizofrenie dan eerder of later geboren broers en zussen. De oorzaak hiervan is volgens promovendus Elmar Tobi veranderingen in hoe hun DNA is afgesteld tijdens de hongerwinter. Dat meldt Artsennet.
Tobi deed genetisch onderzoek bij kinderen die in de hongerwinter van 1944 werden verwekt. Hij ontdekte dat ondervoeding al vroeg in de ontwikkeling de DNA-methylatie in mensen kan beïnvloeden. DNA-methylatie is een epigenetisch proces waarbij de structuur van DNA verandert, waardoor het DNA minder of meer actief kan worden. Opvallend is dat een vroege prenatale blootstelling aan honger niet leidt tot een afname in geboortegewicht, maar wel tot een verhoogd risico op zwaarlijvigheid, een ongunstige cholesterol spiegel en diabetes.
Het onderzoek laat zien hoe cruciaal de eerste paar weken van de zwangerschap zijn voor het ontstaan van gezondheidsproblemen op latere leeftijd. Genen blijken kwetsbaar te zijn voor ondervoeding, maar ook voor andere invloeden. Bij kinderen van moeders die roken tijdens de zwangerschap worden ook veranderingen in de afstelling van het DNA gevonden. Mogelijk kunnen er ook veranderingen optreden wanneer moeders bijvoorbeeld veel overgeven tijdens het begin van hun zwangerschap.
De wetenschapper heeft nog geen verklaring voor de manier waarop de honger precies tot DNA-methylatie veranderingen heeft kunnen leiden. Ook is nog te weinig bekend over de relatie tussen de DNA-methylatie en de verhoogde risico’s op overgewicht, diabetes en schizofrenie.
Elmar Tobi promoveert op 29 oktober 2013 op zijn proefschrift ‘Epigenetic differences after prenatal adversity: The Dutch Hunger Winter’ aan het Leids Universitair Medisch Centrum.
© Nationale Zorggids
