Vrouwen die eerder zwanger zijn geraakt door een kunstmatig traject, denken vaak dat de kans dat ze op een natuurlijke wijze zwanger kunnen raken niet bestaat. Deze vruchtbaarheidsbehandelingen, Ivf en ICSI, zijn namelijk bedoelt voor vrouwen die niet of moeilijk zwanger worden, of voor alleenstaande vrouwen met een kinderwens.

Uit zowel onderzoeken als praktijkervaringen blijkt dat er vrouwen zijn die plotseling zwanger raken na een vruchtbaarheidsbehandeling. Vaak verwachten stellen na een traject dat een spontane zwangerschap niet meer mogelijk is, waardoor ze anticonceptie achterwege laten. Dit kan leiden tot ongeplande, en soms ongewenste, zwangerschappen.

Onderzoek

Thwaites en haar team bekeken cijfers van verschillende databases tussen 1980 en 2021. Uiteindelijk hebben zij de resultaten van 5180 vrouwen geanalyseerd. In zeven van de elf studies die gebruikt werden, bleek dat de meeste spontane zwangerschappen twee tot drie jaar na ivf/ICSI plaatsvonden. Het aantal vrouwen in deze studies dat zwanger werd na een behandeling, zat tussen de 12 en 33 procent. Recentere studies gaven een gemiddeld hoger percentage, wat berekend werd op 20 procent.

Gynaecoloog-voortplantingsgeneeskundige Jan Peter de Bruin, die ook auteur is van het boek De ivf-gids, zegt: “Ik zie regelmatig stellen die spontaan zwanger worden na eerdere ivf/ICSI-behandeling. Gevoelsmatig is het voor die mensen een wonder. Voor hen is het een hele opluchting om niet meer in de mallemolen van intensieve behandeltrajecten te hoeven. Maar ik val niet van mijn stoel van verbazing, en deze hoopvolle cijfers onderbouwen dat.”

Verschillende factoren

De onderzoekers geloven dat het nieuwe percentage van 20 procent komt door de toegenomen toegankelijkheid en acceptatie van vruchtbaarheidsbehandelingen, naast de uitbreiding van indicaties.

Ook onderzochten zij of de vruchtbaarheidsbehandeling invloed had op een mogelijk toegenomen functie van het ovarium, of dat hormonale veranderingen door de kunstmatige zwangerschap de vruchtbaarheid stimuleerde. Daarnaast bekeken ze of stressgehalte ook van invloed was.

De Bruin vertelt: “De studie noemt een aantal harde criteria die invloed hebben op de kans op een spontane zwangerschap: De gestelde diagnose, de leeftijd van de vrouw, hoe lang een stel al aan het proberen is, eerdere zwangerschappen en het aantal zaadcellen.” Hij stelt dat deze factoren meer voor een spontane zwangerschap zorgen dan de hypotheses gesteld door de onderzoekers.

Onzekerheid

De Bruin zegt dat het belangrijk is voor artsen om spontane zwangerschappen te bespreken met hun patiënten. “Ook niet onbelangrijk is dat als ze niet meer zwanger willen worden, ze anticonceptie moeten gebruiken. Vaak zijn ze niet onvruchtbaar, ook als dat wel zo voelt.”

“Je zou kunnen zeggen dat we te veel ivf en ICSI doen, want als je maar lang genoeg wacht wordt een gedeelte vanzelf zwanger. Maar het probleem is dat je niet weet óf ze zwanger gaan worden, en die onzekerheid knaagt aan mensen. Daarnaast zien we ook steeds meer mensen die niet per se onvruchtbaar zijn maar gewoon ouder. Bij 30 procent van de paren die ivf willen, is de vrouw ouder dan 38; die hebben geen tijd om te wachten,” eindigt De Bruin.

Door: Nationale Zorggids / Marian van Reesch