Twee maal in mijn leven maakte ik het mee dat iemand pontificaal "nee" zei toen ik vroeg of ik aan het tafeltje in het café erbij mocht zitten. Nou ja de eerste keer was letterlijk "no". Zo'n dertig jaar geleden kwam ik in het Americain in Amsterdam en zag één stoel vrij bij een tafeltje waar al een man zat. 'May I please join you?' vroeg ik netjes. 'No' was het simpele maar zeer duidelijke antwoord. Met bonzend hart ging ik ervandoor. Tja... ik kon nu wel zeggen dat ik ooit met Sean Connery had gesproken.
De tweede keer was vorige week. Ik raakte in gesprek met een vrouw in de Roos die ik al jaren van gezicht ken. Van het vrouwenhuis nog in mijn jonge jaren en later ook op andere plekken. We waren prettig in gesprek. Zij zat en ik stond. Ik vroeg: "Zal ik erbij komen zitten?" "Nee!" zei ze heel duidelijk en pertinent. Nu had ik geen hartkloppingen maar inwendig moest ik erg lachen en had ik grote bewondering voor haar. Ze legde het na die nee ook netjes uit. Dat scheelt ook. Het was haar wat te veel en ze was moe. Toch realiseerde ik me hoe weinig het voor komt dat mensen zo duidelijk zijn.
'Nee' is een moeilijk woord voor velen. Heb zelf ook moeite met 'Nee'. Geef er zelfs trainingen in: Assertiviteit aan (meestal) vrouwen die geen nee kunnen zeggen en daarom heel veel doen en ook meestal dat waar ze geen zin in hebben. De meeste mantelzorgers zijn vrouwen en dan ook nog vrouwen die in de zorg zitten en altijd 'ja' zeggen. Heb er al eerder over geschreven. Moe en overspannen van alles waar ze ja tegen hebben gezegd. De regering speculeert daar nu op met hun maatregelen in de zorg en al die ontslagen. Burgerparticipatie noemt men dat. We moeten meer voor elkaar zorgen. Prima... mooi idee. Wie gaan dat doen? Juist de 'ja zeggers'. De vrouwen die nu worden ontslagen mogen straks vrijwilligers werk doen bij hun uitkering. Er zijn er in de thuiszorg die toch bij mensen langs waar ze niet meer mogen komen werken omdat ze weten dat die mensen niemand meer zien of aan ze gehecht zijn geraakt. "Ach, ik pak vanavond die ramen wel effe mee."
Ook voor mij is nee zeggen niet makkelijk. Moet er goed bij blijven als iemand me iets vraagt. Voor ik het weet is het 'ja' er al uit en om het dan terug te draaien is meer werk. Dus ik heb mezelf aangeleerd om in eerste instantie te zeggen: "Ik ga er even over nadenken". Dat geeft me tijd om een beslissing te nemen.
Vandaag zag ik de 'Nee' vrouw weer. Ze vroeg: "Zullen we dit keer wel aan een tafeltje gaan zitten samen?" Kon het natuurlijk niet laten eerst "Nee" te zeggen maar het werd ja. Het is een erg leuk mens.
© Nationale Zorggids / Marja Ruijterman
