Nieuwe regels om massaspermadonatie te voorkomen in werking getreden

Vanaf 1 april 2025 gelden strengere regels voor spermadonatie in Nederland. Elke donor krijgt een unieke code, gekoppeld aan maximaal twaalf moedercodes. Zodra aan die codes moeders zijn gekoppeld, mag de donor geen zaad meer doneren. Dit moet voorkomen dat een spermadonor tientallen of zelfs honderden kinderen krijgt, meldt NOS.

Volgens voorzitter Ties van der Meer van Stichting Donorkind is deze wijziging hard nodig. Zonder handhaving van de regels is de kans op incest groot, stelt hij. “Sommige donorkinderen kunnen niet zorgeloos daten, omdat ze niet goed weten hoeveel broers en zussen ze nou echt hebben.” Tot nu toe was er namelijk nauwelijks toezicht op het aantal verwekte kinderen per donor. Hoewel er sinds 2004 een nationaal register bestaat, hield dat geen telling per donor bij.

Regels aan de laars gelapt

Al sinds de jaren 80 beloven artsen om niet meer dan 25 kinderen per donor te verwekken, wat in 2018 werd aangepast naar maximaal twaalf gezinnen per donor. Maar die regels werden niet altijd nageleefd. Schandalen rond Jan Karbaat, Jan Wildschut en Jos Beek toonden aan dat artsen soms hun eigen zaad gebruikten en massadonoren ongecontroleerd tientallen kinderen verwekten. Zo kon massadonor Jonathan Meijer jarenlang zijn gang gaan en zodoende heeft hij honderden kinderen weten te verwekken.

Vruchtbaarheidsklinieken leggen nu lijsten aan om het aantal verwekte kinderen per donor in kaart te brengen. Het nieuwe systeem geldt met terugwerkende kracht vanaf 2004. Vanaf mei kunnen donorkinderen nagaan hoeveel halfbroers en halfzussen ze hebben.

Meer spermadonoren

Van der Meer verwacht dat deze registratie niet alleen misstanden voorkomt, maar ook meer mannen overhaalt om op een verantwoorde manier donor te worden. “Juist doordat het met deze registratie betrouwbaarder wordt om te doneren, heb je kans dat meer mannen dat willen.”