Vrijheid van jongeren wordt nog steeds teveel beperkt in de zware jeugdzorg
De afbouw van de gesloten jeugdzorg gaat niet goed, constateert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) na een eerste onderzoek. Weliswaar stromen er minder jongeren in deze zeer gespecialiseerde, gesloten vorm van jeugdzorg in, zoals het kabinet beoogt. Maar er is weinig zicht op waar die jongeren met complexe problemen, die intensieve en soms gedwongen jeugdhulp nodig hebben, dan verblijven en of zij daar wel passende jeugdhulp ontvangen.
Ook worden bij deze jongeren nog te veel vrijheidsbeperkende maatregelen toegepast, concludeert de inspectie. Daarbij kan worden gedacht aan afzondering in de eigen kamer.
Bij jongeren buiten de JeugdzorgPlus, zoals deze vorm van gesloten jeugdzorg heet, worden zelfs vrijheidsbeperkende maatregelen opgelegd zonder dat daarvoor een wettelijke basis is, signaleert de IGJ. “De rechtsbescherming van deze jongeren is daarmee niet op orde.”
Geen hulp
Maar ook bij een deel van de instellingen die JeudgzorgPlus bieden worden nog te veel vrijheidsbeperkende maatregelen toegepast. Uit het onderzoek blijkt daarnaast dat jongeren regelmatig worden overgeplaatst vanuit een gesloten instelling met meer vrijheden, naar een locatie waar juist veel vrijheidsbeperkende maatregelen worden opgelegd. Eerder is met de sector afgesproken dat vrijheidsbeperkende maatregelen juist zouden worden teruggedrongen.
Er is daarnaast een tekort aan specialistische hulp, zoals de (jeugd)ggz. Specialistische hulp voor jongeren met verschillende of complexe problemen is bovendien onvoldoende toegankelijk. “Jongeren geven aan dat zij lang moeten wachten op het starten van (trauma)behandeling en dat hun problemen tijdens het wachten toenemen”, schrijft de IGJ.
Landlijk leidraad nodig
De IGJ roept het ministerie van VWS en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) op “stevige regie” te voeren op de ombouw van de JeugdzorgPlus. Die wordt “in een hoog tempo” aangepast, maar zonder landelijke sturing. De inspectie vreest voor de gevolgen hiervan voor het zorgaanbod voor deze groep jongeren, die nu al zichtbaar zijn. Voor een beperkte groep jongeren zal altijd een vorm van gesloten jeugdhulp nodig blijven. “Dit is nodig om hen veiligheid te bieden en hen tegen zichzelf of anderen te beschermen.”
Binnen JeugdzorgPlus verblijven jongeren die zonder behandeling een risico vormen voor zichzelf of hun omgeving. De rechter geeft een (voorwaardelijke) machtiging gesloten jeugdhulp af. Die kan worden aangevraagd door bijvoorbeeld een gemeente of de Raad voor de Kinderbescherming.
Door: ANP
