‘Onderscheid tussen vrijwillige en gedwongen jeugdzorg te onduidelijk’

Als het aan de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) en Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) ligt, maken ministers Hugo de Jonge van Volksgezondheid en Sander Dekker voor Rechtsbescherming een helder onderscheid tussen vrijwillige jeugdzorg en gedwongen jeugdbescherming. In de huidige praktijk zijn de beleidskaders te onduidelijk. Dit meldt de RVS. 

Het is volgens de RVS en RSJ noodzakelijk om een duidelijk onderscheid te maken in vrijwillige en gedwongen hulp. Ze willen hiermee de kwetsbare positie van jongeren en gezinnen verbeteren én jeugdprofessionals ondersteunen, die onder vaak zware omstandigheden moeten werken.

Onduidelijk tussengebied 

De RSJ en RVS constateren dat in de praktijk een onduidelijk tussengebied is ontstaan. Vrijwillige hulp onder de noemer ‘drang’ of ‘preventieve jeugdbescherming’ krijgt soms feitelijk het karakter van dwang. Het is voor ouders en jongeren totaal onduidelijk wat de status van deze hulp is. Dit is vanuit juridisch en ethisch oogpunt onwenselijk, aldus de raden. Het zou voor ouders en jeugdigen glashelder moeten zijn of de hulp vrijwillig is of niet.

Intensieve vrijwillige hulp

Door te stoppen met verhullende termen als ‘drang’ en ‘preventieve jeugdbescherming’ en in plaats daarvan de term ‘intensieve vrijwillige hulp’ te gebruiken, kan veel onduidelijkheid voorkomen worden. Intensieve vrijwillige hulp is vanuit juridisch oogpunt te rechtvaardigen wanneer juridische grenzen en de fundamentele mensenrechten van de jeugd en hun ouders in acht worden genomen. Om intensieve vrijwillige hulp op een ethische manier te verlenen, moeten professionals in elke situatie opnieuw verschillende rechten, plichten en normen en waarden afwegen. Hiervoor is het noodzakelijk om kennis en kunde hierover op te bouwen, tijd en ruimte te geven aan jeugdprofessionals om te reflecteren en de rechtspositie van ouders en kind te waarborgen. 

Door: Nationale Zorggids