De regionale veiligheidsteams in Nederland krijgen een zelfstandige status. Ze nemen taken over van Veilig Thuis, de Raad voor de Kinderbescherming en de gecertificeerde instellingen. Dit blijkt uit de Voortgangsbrief Jeugd van staatssecretarissen Vincent Karremans (Jeugd, Preventie en Spot) en Teun Struycken (Rechtsbescherming) aan de Tweede Kamer. Dit meldt het NJi.
De voortgangsbrief biedt inzicht in de vorderingen van twee belangrijke hervormingsplannen in de jeugdzorg: de Hervormingsagenda Jeugd en het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming. Het doel van laatstgenoemd toekomstscenario is om in onveilige gezinssituaties sneller hulp op maat te bieden. Hiervoor is een eenvoudige, transparante jeugdbeschermingsketen nodig. Lokale teams staan hierbij centraal, ondersteund door regionale veiligheidsteams met specifieke kennis en expertise.
Taken en inrichting van de veiligheidsteams
De regionale veiligheidsteams zullen niet alleen als expertisecentrum fungeren, maar ook actief onderzoeken en beschermingsmaatregelen initiëren en uitvoeren. Deze nieuwe organisatiestructuur vervangt deels bestaande instellingen. De meeste taken van Veilig Thuis en de gecertificeerde instellingen worden overgeheveld naar de veiligheidsteams, evenals een deel van de werkzaamheden van de Raad voor de Kinderbescherming. Welke specifieke functies dit betreft, moet nog worden bepaald.
Samenwerking binnen de veiligheidsregio’s
Omdat de veiligheidsteams zowel kinderen als volwassenen beschermen, zullen ze intensief samenwerken met lokale teams en andere zorg- en veiligheidsorganisaties. Om deze samenwerking te faciliteren, sluiten de veiligheidsteams qua indeling aan bij de 25 bestaande veiligheidsregio’s in plaats van de 42 jeugdhulpregio’s.
Verdere uitwerking en consequenties
De staatssecretarissen zijn nog bezig met de verdere uitwerking van het plan, waarbij ook de juridische en financiële implicaties worden onderzocht. Samen met betrokken organisaties willen ze dit proces zorgvuldig doorlopen. In het voorjaar van 2025 wordt de Tweede Kamer hierover verder geïnformeerd.
Reactie Nederlands Jeugdinstituut
Rutger Hageraats, bestuurder van het Nederlands Jeugdinstituut, is positief over de plannen. Hij benadrukt dat het toekomstscenario duidelijk aangeeft dat vernieuwing nodig is om de versnippering in de jeugdbeschermingsketen te beëindigen. Door de expertise van Veilig Thuis, de gecertificeerde instellingen en de Raad voor de Kinderbescherming te bundelen in één organisatie, ontstaat er volgens hem een meer samenhangend systeem.
Noodzaak tot cultuurverandering
Hageraats wijst er echter op dat organisatorische hervormingen alleen niet voldoende zijn. Het nieuwe stelsel vereist ook een andere mentaliteit en werkwijze binnen de jeugdbescherming. Een lerend systeem is cruciaal: leren van wat werkt, en stoppen met wat niet effectief is. De bestaande kennis hierover kan een waardevolle bijdrage leveren aan het verbeteren van de kind- en gezinsbescherming.
Door: Nationale Zorggids / Fleur Zomer
