‘Ouderlijke overwaardering kan averechts werken’

Psycholoog Eddie Brummelman onderzocht in samenwerking met de Vrije Universiteit en universiteiten in de VS en Engeland ouderlijke overwaardering. Er werden zes studies uitgevoerd onder honderden Amerikaanse en Nederlandse ouders en kinderen. Hieruit blijkt dat ouders die zichzelf specialer vinden dan andere ouders (oftewel narcistische ouders) hun kroost vaker superieur vinden. Het kind wordt door de ouders op een voetstuk geplaatst. Daarmee maken de ouders zichzelf ook speciaal. Brummelman: ‘Als het kind een prins of prinses is, zijn de ouders koning en koningin.’

Vaders maken zich vaker schuldig aan overwaardering dan moeder, zo concludeert Brummelman. Daarbij schatten de overwaarderende ouders het IQ van hun kinderen te hoog in. Ook overschatten de ouders de kennis die het kind aan het einde van de basisschool in huis heeft. De ouders moesten tijdens het onderzoek aangeven of zij dachten dat hun kind kennis had over onderwerpen uit de literatuur en geografie. Ook van verzonnen boektitels en verzonnen grootheden als ‘koningin Alberta’ zeiden de overwaarderende ouders: ja, die kent mijn kind.

Uit thuisobservaties van de honderden gezinnen, blijkt dat de overwaarderende ouders hun kind vaker een pluim geven. Volgens Brummelman kan dit averechts werken. ‘Na een goed proefwerkcijfer tegen je kind zeggen dat het erg slim is, kan negatief uitpakken. Als het daarna een slecht cijfer haalt, kan het gaan denken dat het dus niet meer slim is.’ De opgeblazen loftuitingen kunnen het kind het gevoel geven dat ze aan een hoge standaard moeten voldoen.

© Nationale Zorggids