Steeds meer vrouwen laten hun eicellen invriezen: ‘Dit is mijn back-up plan’

Social freezers nemen de laatste jaren sterk in aantal toe. Dit zijn vrouwen die hun eicellen laten invriezen om niet-medische redenen. Bijvoorbeeld omdat ze eerst carrière willen maken. Of nog geen partner hebben. We spreken arts Nicole Beckers van vruchtbaarheidskliniek Medisch Centrum Kinderwens en Ling Lin (33), die haar eicellen liet invriezen. “Ik wil de regie in eigen handen hebben.”

“Ambitieus” en “risicomijdend”, noemt Ling Lin zichzelf. Toen ze voor het eerst las over de mogelijkheid om je eicellen in te vriezen, sprak de techniek haar meteen aan. Momenteel is ze druk met haar bedrijf Grip, dat vruchtbaarheidstesten voor vrouwen verkoopt. Ze heeft geen partner. “Ik weet dat ik later kinderen wil, maar dit is nog niet het juiste moment.”

En hoe ouder Lin wordt, hoe minder vruchtbaar ze is. “Ik wil het risico dat ik geen kinderen krijg zoveel mogelijk beperken. Als ik op natuurlijke wijze zwanger kan worden, heeft dat mijn voorkeur. Lukt dat niet, dan heb ik mijn eitjes nog. Ik zie dit echt als back-up plan.”

Lange wachtlijsten

Lin is niet de enige die haar eicellen laat invriezen. De wachtlijst voor ziekenhuizen en privéklinieken is lang. Het UMC Utrecht heeft zelfs een aanmeldingsstop. Bij vruchtbaarheidskliniek Medisch Centrum Kinderwens geldt een wachttijd van enkele maanden voor intakes. “Dat komt mede door de coronacrisis”, vertelt arts Nicole Beckers.

Beckers ziet een duidelijke toename in social freezers. “We doen deze behandelingen nu zo’n tien jaar. In 2011 deden we 43 puncties. De jaren erna telkens zo’n 10 tot 20. In 2020 waren het er ineens 70. En in het eerste half jaar van 2021 zitten we al op 57 puncties.”
 
Volgens Beckers is de groeiende interesse te verklaren doordat er steeds meer bekend is over deze optie. In de kliniek ziet ze veel vrouwen die wachten op een geschikte partner om kinderen mee te krijgen. Soms wilden eerdere (jongere) partners geen kinderen. “Het opslaan van eicellen geeft deze vrouwen rust”, stelt Beckers. “Ze hebben tijd een partner te vinden met wie ze hun kinderwens kunnen vervullen.”

Gemiddeld 13 eicellen per vrouw

De officiële term voor het invriezen van eicellen voor later gebruik is ‘vitrificatie’. Die techniek werd in de jaren negentig ontwikkeld. Hoe het werkt? In een paar stappen wordt het vocht uit de eicel onttrokken, waardoor deze krimpt. Vervolgens wordt hij heel snel ingevroren. Wil een vrouw de eicellen later gebruiken? Dan worden ze weer opgewarmd. De ontdooide eicel kan alleen bevrucht worden via ICSI, een vruchtbaarheidshandeling.

“Sinds 2011 hebben ongeveer 260 vrouwen hun eicellen bij ons laten invriezen”, vertelt Beckers. “Hun gemiddelde leeftijd is 36 jaar. Bijna alle vrouwen zijn hoogopgeleid.” Per vrouw worden gemiddeld 13 eicellen ingevroren. Tot nu toe zijn 30 vrouwen teruggekomen om de eitjes te gebruiken. Daarvan kregen uiteindelijk elf vrouwen één of meer kinderen. Zwangerschappen waren er meer, maar die resulteerden soms ook in een miskraam.

Kans op een kind

Geen enkele behandeling geeft 100 procent garantie op een kind. Volgens de website van Medisch Centrum Kinderwens is de kans bij 13 ingevroren eicellen zo’n 60 procent. Beckers: “Hoe meer eicellen je laat invriezen, hoe groter de kans op een succesvolle zwangerschap. Daarnaast is je leeftijd van grote invloed. Hoe jonger je je eicellen laat invriezen, hoe beter.” Om die reden heeft de kliniek een maximale leeftijdsgrens van 40 jaar.

Daar was Lin zich ook bewust van. Na haar besluit maakte ze meteen een afspraak bij het AMC en UMC. “Ik wilde geen moment verliezen.” Lin koos uiteindelijk toch voor Medisch Centrum Kinderwens, omdat de wachtlijst daar korter was.

Zelf hormonen injecteren

Vanwege corona had ze een intakegesprek met de dokter via Skype. Ze kreeg instructies om zichzelf tien dagen te injecteren met hormonen die de eicelrijping stimuleren. De dagen erna voelde ze zich opgeblazen, maar heftige bijwerkingen had ze niet. “Al verschilt dat enorm per vrouw”, benadrukt ze.

Tijdens het wegnemen van de eicellen kreeg Lin morfine. Na twee dagen hoorde ze het resultaat: van de 23 eicellen die afgenomen waren, waren er 19 goed genoeg om ingevroren te worden. “Daar heb ik veel geluk mee. Op mijn leeftijd is dat bovengemiddeld. Twee van mijn vriendinnen hadden helaas een minder goede opbrengst.”

Gemengde reacties

Het invriezen van eicellen kost in Nederland zo’n 3000 euro per ronde. Zonder medische indicatie vergoedt een verzekeraar het niet. Lin: “Vergeleken met de Verenigde Staten of Engeland valt me dat mee. Tegelijkertijd vind ik dat deze behandeling voor iedereen beschikbaar moet zijn. Hopelijk gaat de overheid het in de toekomst vergoeden.”

Haar omgeving reageerde overwegend positief. “Mijn familie begrijpt het volgens mij niet zo goed”, zegt ze lachend. “Ik vertelde mijn ouders dat hun potentiële kleinkinderen in de vriezer liggen. “Gekke meid”, reageerden ze.” Vrienden steunden haar vooral.

Controle over haar leven

Toch kreeg ze ook negatieve reacties. Sommige mensen vinden dat ze de natuur haar gang moet laten gaan. Als ze niet zwanger wordt, is dat misschien meant to be. “Daar geloof ik niet in. Ik wil de regie over mijn leven in eigen handen hebben. Mannen hoeven zich hier niet druk om te maken, zij kunnen op latere leeftijd nog kinderen krijgen. Maar vrouwen hebben een deadline.” Die heeft Lin nu uitgesteld. “Ik kan me volledig op werk richten en hoef niet te stressen om een toekomstige partner. Dat idee geeft me rust.”

Haar tip voor andere vrouwen: overweeg je je eieren in te vriezen, wacht dan niet te lang. En begin vast met sparen. “Het proces duurt maanden en wachtlijsten zijn lang. Dus als je het nu plant, gebeurt het waarschijnlijk pas volgend jaar.”

Als ze uiteindelijk zelf een dochter heeft, zou ze de behandeling cadeau geven. Met de boodschap: besluit zelf of je het wil. “Ik denk weleens: had ik dit zelf maar gedaan toen ik begin twintig was. Toen was ik nog veel vruchtbaarder. Aan de andere kant was ik toen helemaal niet met kinderen bezig. Ik dacht aan reizen, feesten, promotie maken. En waar had ik het geld vandaan moeten halen?”

Door: Nationale Zorggids / Bente Schreurs