Soms komt een persoonlijkheidsstoornis pas om de hoek kijken bij grote levensveranderingen, zoals het verlies van een partner of na het stoppen met werken. Voor deze grote verandering was de stoornis niet zichtbaar “doordat de situatie van de patiënt dit als het ware onderdrukte”, aldus hoofdonderzoeker Martine Spruit-Veenstra.

Gedragspatronen herkennen en aanpassen

De combinatietherapie blijkt nuttiger dan de huidige individuele therapiesessies. Psychologen praten tijdens schematherapie in groepsverband met patiënten over hun gedragspatronen (schema’s). Tijdens de sessies leren ze deze patronen te herkennen en te wijzigen. Na schematherapie, verplaatsen de patiënten zich naar een gymzaal waar ze oefeningen doen om hun schema’s beter te herkennen en te veranderen. Door combinatietherapie zien de zestigplussers met een persoonlijkheidsstoornis waren ze hierdoor tegenaan lopen.

Fysiek samen zijn

Voor mensen met bijvoorbeeld narcisme of borderline is het soms lastig om relaties op te bouwen en te behouden. Ze kunnen ondoordacht reageren of veel rondlopen met twijfels. Om combinatietherapie succesvol te laten, blijkt het goed om fysiek samen te zijn. Dit ontdekten de onderzoekers van het UCP toevallig tijdens de coronapandemie. “De laatste deelnemers  van het onderzoek begonnen in februari 2020 met de therapie. Een maand later kwamen de eerste coronamaatregelen, en mochten deze deelnemers niet meer fysiek bij elkaar komen”, legt Spruit-Veenstra uit. Hierdoor hadden deze deelnemers minder goede resultaten dan de deelnemers die wel groepssessies konden volgen.

Het UCP en andere instellingen bieden de combinatietherapie nu aan oudere patiënten met een persoonlijkheidsstoornis. In de toekomst zullen meer psychiaters en psychologen deze behandeling aanbieden, denkt Spruit-Veenstra.   

Door: Nationale Zorggids / Johanne Levinsky