Met ingang van 1 juli 2023 moeten behandelaren in de ggz de gegevens van hun cliënten tussen 1 juli 2022 en 1 juli 2023 uitwisselen met de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De gegevens komen uit een (gepseudonimiseerde) vragenlijst: de HoNOS+. Uit de peiling die MIND van eind juli tot eind augustus hield, blijkt dat 74 procent van de respondenten niet via de hulpverlener geïnformeerd is dat de gegevens worden doorgegeven en 10 procent niet meer weet of dit genoemd is. Ook blijkt dat 72 procent van de respondenten niet is gewezen op de mogelijkheid om een zogeheten privacyverklaring in te vullen. Met deze verklaring wordt voorkomen dat de gegevens aan de NZa worden doorgegeven.

MIND geschokt

Uit de peiling blijkt dat mensen geen idee hebben dat hun gegevens worden gedeeld en geen kans hebben gekregen om bezwaar in te dienen. MIND vindt dit schokkend. "De gegevensverzameling heeft sinds juli 2022 toen de NZa al wilde beginnen, veel onrust veroorzaakt. Door de gekozen vorm – pseudoniem in plaats van anoniem – staat de bescherming van de privacy ter discussie. Maar ook de doelmatigheid van de gegevensverzameling, betere aansluiting van zorgaanbod op de zorgvraag, is niet voldoende aangetoond."

MIND wijst de betrokken instanties op het recht van mensen op informatie, het belang van eigen regie en de bescherming van de privacy. De belangenorganisatie vindt dat mensen vooraf om toestemming gevraagd moeten worden in plaats van de huidige werkwijze waarbij mensen alleen kunnen ingrijpen door bezwaar in te dienen. En dat laatste kan alleen als ze op de hoogte zijn van de gegevensverzameling en weten hoe ze hiertegen bezwaar kunnen maken.

Gegevensverzameling

De gegevensverzameling vindt plaats aan de hand van de zogeheten HoNOS+ vragenlijsten. Dit gebeurt om de vraag naar en het aanbod van zorg in het nieuwe Zorgprestatiemodel beter op elkaar te laten aansluiten. Binnen de HoNOS+ vragenlijst wordt niet gekeken naar de diagnose, maar naar de persoonlijke situatie van een cliënt. Het gaat daarbij om gevoelige informatie. De HoNOS+ kijkt naar de brede context van cliënten en moet bijdragen aan betere voorspelling van de hoeveelheid zorg die iemand nodig heeft. Vanaf 1 juli moeten behandelaren de gegevens van hun cliënten in het afgelopen jaar aanleveren. Op voorwaarde van de Autoriteit Persoonsgegevens mogen de gegevens alleen gebruikt worden voor het nieuwe bekostigingssysteem in de ggz.

Lees ook: toestemming ggz-patiënten voor verzamelen gegevens niet nodig

Door: Nationale Zorggids