ARQ viert daarom heel 2023 haar jubileum met meerdere evenementen waar kennisdelen en verbondenheid centraal staan. Zo organiseert ARQ op 28 en 29 september de internationale conferentie Trauma, crisis en conflict: verbinding tussen onderzoek en praktijk in Hilversum: www.arqconference.org. En wordt het jaar afgesloten met het traditionele ARQ-essay waarin ARQ dit jaar aandacht vraagt voor vergeten getroffenen.

Direct na de Tweede Wereldoorlog vroegen medici en psychiaters al aandacht voor de lichamelijke en psychische problemen van overlevenden uit het verzet, uit concentratie- en interneringskampen en van joodse onderduikers. Er werden verschillende hulpverleningsorganisaties opgericht, maar in die tijd was er in Nederland vooral aandacht voor wederopbouw en herstel en minder voor oorlogservaringen.

 

Overlevenden van de Duitse en Japanse bezetting raakten daardoor in een gecompliceerde situatie, omdat zij hun verhaal moeilijk kwijt konden. Tegelijkertijd waren hun ervaringen zo gruwelijk dat ze niet zonder meer konden worden genegeerd, omdat het niet verwerken ervan het leven op den duur ernstig kon ontwrichten.

 

Sinds de oprichting in 1973 bleef ARQ Centrum'45 tot het einde van de jaren '80 in hoofdlijnen hetzelfde. Het centrum ontwikkelde zich als 'therapeutische gemeenschap', waar het contact met andere getroffenen van de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol speelde in het proces van herstel.

 

Het aantal nieuwe groepen getroffenen breidde zich in de loop der jaren voortdurend uit. Eerst lag de nadruk op de zorg voor verzetsdeelnemers, getroffenen van de Tweede Wereldoorlog en hun familieleden. Later kwam er meer aandacht voor burgerslachtoffers, getroffenen uit voormalig Nederlands-Indië, kampslachtoffers en dwangarbeiders. Vanaf 1991 komen ook veteranen, vluchtelingen en mensen die door uitoefening van hun beroep getraumatiseerd zijn, in behandeling.

In 2007 werd ARQ als overkoepelende organisatie opgericht om de samenwerking op het gebied van psychotrauma te versterken. Naast zorg richt ARQ zich op ook op preventie, wetenschappelijk onderzoek, trainingen en opleidingen en advies aan organisaties en overheden over de psychosociale ondersteuning van getroffenen. Voorbeelden zijn de ramp met de MH17, de recent gelanceerde beleidsrichtlijn psychosociale ondersteuning zorgprofessionals, een handreiking voor veerkrachtige statushouders, psychosociale ondersteuning voor Oekraïners.

 

De afgelopen 50 jaar is er veel veranderd op het gebied van psychotrauma qua kennisontwikkeling en behandelingen. Maar de bepalende gedachte achter het werk van ARQ is altijd blijven bestaan: mensen hebben een geweldige natuurlijke veerkracht. Maar als het gevoel van machteloosheid blijft bestaan, dan helpt ARQ. Want ieder mens waar ook ter wereld heeft recht op een menswaardig bestaan. Toen, nu & in de toekomst.