Het hallucinogene plantenbrouwsel Ayahuasca wordt de laatste paar jaar steeds populairder in het westen. Het middel wordt sinds 2010 steeds vaker in Nederland gebruikt en er reizen ook steeds meer mensen af naar het Amazonegebied om daar te trippen. Wat is Ayahuasca precies, hoe wordt het middel gebruikt en wat zijn de effecten en gevaren van dat gebruik?
Ayahuasca wordt gemaakt van de liaan van de slingerplant (Banisteriopsos caapi), aangevuld met bladeren van Psychotria viridis, de plant die de werkzame stof bevat en die door sjamanen en de inheemse bevolking van het Amazonegebied ook wel wordt beschouwd als ‘plant teacher’. Hiervan wordt thee gemaakt. De slingerplant zorgt ervoor dat de werkzame stof Dimethyltryptamine (DMT) uit de plant Psychotria viridis niet meteen door de maag en lever worden afgebroken, maar de hersenen weet te bereiken.
Ayahuasca wordt in het Amazonegebied al eeuwenlang gebruikt tijdens religieuze rituelen, die beschouwd worden als een soort ‘zuivering’. Tijdens het trippen geven deelnemers namelijk vaak over en hebben ze diarree. Dat zou een zuiverende werking hebben.
Ritueel
Ayahuasca wordt traditioneel na zonsondergang onder begeleiding van een medicijnman of een sjamaan gebruikt. Dit zijn de zogeheten tripsitters. Er is niet één ritueel. Dat verschilt per medicijnman. Bij de meeste rituelen zitten of liggen 15 tot 50 mensen in een kring, in het donker. De medicijnman dient de thee toe bij de deelnemers. In sommige gevallen wordt er de hele nacht gedanst en muziekgemaakt. In andere gevallen is het juist de hele trip stil. Het komt vaak voor dat mensen tijdens de trip moeten overgeven.
DMT
De werkzame stof DMT zorgt voor sterke visuele hallucinaties. Tijdens de trip is het mogelijk dat de deelnemers in hun hallucinaties contact maken met (goddelijke) entiteiten. Een Ayahuasca-trip kan therapeutisch of zelfs spiritueel zijn, maar is niet zonder gevaren.
Gevaren
De hallucinaties kunnen ronduit beangstigend zijn. Voor mensen met mentale problemen is het onverstandig om Ayahuasca te gebruiken, vooral voor mensen met aanleg voor psychoses, aldus experts.
Anahuasca vs Ayahuasca
Soms worden er nog andere planten aan de mix toegevoegd of worden er andere DMT-bronnen gebruikt. In dat geval heet de thee ‘Anahuasca’ – een samenstelling van analoog en Ayahuasca – want om van Ayahuasca te mogen spreken, moet het eeuwenoude recept gevolgd worden. Anahuasca en Ayahuasca zijn chemisch vergelijkbaar, al rapporteren gebruikers andere hallucinaties. Ook is de duur en de intensiteit van de trip anders.
Door: Nationale Zorggids / Æde de Jong
Bronnen: Jellinek, Trimbos Insituut, NU.nl
