Vijf Nederlandse ziekenhuizen en instellingen voor geestelijke gezondheidszorg (ggz) starten onder leiding van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) met een onderzoek dat een alternatief kan bieden voor elektroconvulsieve therapie (ECT) als laatste redmiddel bij de behandeling van ernstige depressie. De komende jaren wordt onderzocht of orale inname van het narcosemiddel esketamine even effectief of zelfs effectiever is.Dit onderzoek wordt mogelijk gemaakt met een subsidie van 3,2 miljoen euro van Zorginstituut Nederland en ZonMw, via de regeling Veelbelovende Zorg. Dit meldt het Zorginstituut.
In Nederland kampen jaarlijks ongeveer 850.000 mensen met depressie, van mild tot heel ernstig. Bij een klein deel van hen, ongeveer 110 mensen per jaar met een niet-psychotische, ernstige depressie, is de depressie niet anders te behandelen dan met ECT, ook wel elektroshocktherapie genoemd. Dit is een zware behandeling met een lange ziekenhuisopname, herhaalde anesthesie en bijwerkingen die soms tot blijvende schade kunnen leiden, waaronder aantasting van het autobiografisch geheugen. Patiënten krijgen gemiddeld 12 tot 16 keer een behandeling over een periode van 8 weken.
Meer dan 13 miljoen euro voor veelbelovende zorg
Het onderzoek naar de effectiviteit van orale esketamine in vergelijking met ECT, is 1 van in totaal 4 klinische onderzoeken naar veelbelovende, nieuwe behandelingen die op 18 juni 2020 samen ruim 13 miljoen euro subsidie hebben gekregen uit de regeling Veelbelovende Zorg. “Vooral de zorgkosten zijn vaak hoog en lastig te financieren tijdens onderzoeken,” aldus Yuri Souwer, projectleider Veelbelovende Zorg bij het Zorginstituut. Op basis van het wetenschappelijk bewijs neemt het Zorginstituut aan het eind van het onderzoekstraject binnen 6 maanden een standpunt in of zorg voldoet aan ‘de stand van wetenschap en praktijk’ en daarmee verzekerde zorg is.
Belangrijk bewijs binnen 8 weken
Tijdens het gerandomiseerde onderzoek dat nu onder leiding van het UMCG kan gaan starten, is het de bedoeling dat 146 patiënten gaan meedoen. Eén groep wordt behandeld met ECT, terwijl de andere groep 8 weken lang 2 keer per week een dosis esketamine krijgt. Patiënten die een gevoeligheid hebben voor psychose worden van deelname uitgesloten omdat esketamine die kan opwekken.
Ook effectiever op de lange termijn
"Het aantal patiënten dat in het eerste jaar na de behandeling met ECT een terugval krijgt is vrij hoog, rond de 60 procent", aldus Schoevers. "Op basis van data van een pilot met een beperkte groep patiënten, is onze verwachting dat de groep die esketamine krijgt, betere resultaten zal hebben."
Door: Nationale Zorggids
