Genderdysforie is een aandoening waarbij iemand zich identificeert met het andere geslacht en het gevoel heeft ‘in een verkeerd lichaam geboren te zijn’. Jaarlijks melden zich ongeveer 200 kinderen met deze aandoening bij het Kennis- en Zorgcentrum voor Genderdysforie van VUmc. Vanaf hun twaalfde jaar kunnen deze kinderen worden behandeld met puberteitsremmers. Na de zestiende verjaardag kan worden gestart met het toedienen van geslachtshormonen van het andere geslacht.

Hersenen van ander geslacht
VUmc-promovenda Sarah Burke gebruikte functionele MRI om de hersenen van jongeren met genderdysforie te vergelijken met die van jongeren zonder genderdysforie. Burke: 'Het blijkt dat de hersenen van deze jongeren kenmerken hebben die beter overeenkomen met hun ervaren gender dan met hun geboorte geslacht.'

Burke liet de jongeren onder andere ruiken aan de geurstof androstadiënon, die in mannelijk zweet voorkomt. Het is bekend dat alleen vrouwen op deze geur reageren in een specifiek hersengebied. Burke: 'Uit dit onderzoek blijkt dat de hersenen van adolescenten met genderdysforie zich gedragen als die van hun gewenste geslacht. Dus: de hersenen van jongens met genderdysforie reageerden wél op de geurstof en die van de genderdysfore meisjes niet. Bij mensen zonder deze aandoening is dat juist andersom.'

Hormoonbehandeling
Burke onderzocht bovendien het effect van de testosteron behandeling op de hersenen van meisjes met genderdysforie. Ze mat de hersenactiviteit tijdens een oefening die ruimtelijk inzicht vereist zowel voor als tien maanden na de start van de hormoonbehandeling. Het is bekend dat de hersenactiviteit tijdens deze test verschilt tussen mannen en vrouwen. 'De meisjes met genderdysforie vertoonden al voor de behandeling dezelfde hersenactiviteit als jongens zonder genderdysforie en onderscheidden zich duidelijk van de meisjes zonder de aandoening', aldus Burke. 'Na 10 maanden testosteron blootstelling lieten de meisjes met genderdysforie een verhoging in hersenactiviteit zien, net als de jongens zonder genderdysforie. Bij de meisjes zonder genderdysforie vonden we geen verschil tussen de twee metingen.' Hiermee is aangetoond dat testosteron, zowel in de vorm van een hormoonsuppletie (genderdysfore meisjes), als tijdens de normale puberteit (jongens zonder genderdysforie) versterkende effecten heeft op het visueel-ruimtelijk functioneren.

Burke benadrukt dat er nog meer onderzoek moet worden gedaan naar de effecten van de hormoonbehandeling. 'We weten nog onvoldoende over de precieze gevolgen van wel of niet behandelen van deze patiënten op de ontwikkeling van hun hersenen.'

© Nationale Zorggids