De verkiezingen zitten erop en de kabinetsformatie is begonnen. Hoog tijd dus om na te gaan wat het huidige beleid om mensen met een beperking aan het werk te helpen heeft opgeleverd, zegt Ieder(in). Niet erg veel, bevestigen de meeste onderzoeken. Er is veel werkloosheid en een gebrek aan passende ondersteuning. Ieder(in) pleit er daarom voor dat het komende kabinet een nieuw beleid gaat maken. Beleid dat rekening houdt met alle mensen met een beperking. Dit meldt Ieder(in).
In Nederland hebben 1,7 miljoen mensen een arbeidsbeperking. Hiervan kunnen vanwege hun beperking zo’n 600.000 mensen niet werken. Van de 1.1 miljoen mensen met een arbeidsbeperking die wel kunnen werken, heeft volgens het CBS bijna de helft geen baan.
De banenafspraak was de belangrijkste maatregel van het kabinet om aan deze hoge werkloosheid iets te doen. De maatregel was bedoeld om meer mensen met een beperking op de reguliere arbeidsmarkt aan het werk te helpen. Daarom werd ook de toegang tot de sociale werkvoorziening afgesloten. Alleen een beperkte vorm van beschut werk bleef bestaan. De banenafspraak geldt echter slechts voor een kleine groep en dat brengt onbedoelde neveneffecten met zich mee.
Banenafspraak helpt de één maar benadeelt de ander
Het eerste dat Ieder(in) opvalt aan de banenafspraak, is dat die voor een beperkte groep toegankelijk is. Namelijk, alleen voor de mensen die in het doelgroepenregister staan: nu zo’n 225.000 mensen.Dat zijn vooral jongeren in de Participatiewet die niet zelfstandig het wettelijk minimumloon kunnen verdienen, en Wajongers met arbeidsvermogen. Voor deze twee groepen zijn de arbeidskansen de afgelopen jaren inderdaad wat verbeterd, maar de inkomenspositie is daarentegen weer verslechterd.
Tegenover de geringe stijging in arbeidskansen, staat dat de banenafspraak onbedoelde neveneffecten heeft, stelt de belangenbehartiger. Sinds de invoering van de banenafspraak in 2015 nemen veel werkgevers alleen nog mensen met een arbeidsbeperking aan die in het doelgroepregister staan (om zo een dreigend quotum te ontlopen). En ook gemeenten doen vooral hun best om deze groep aan het werk te helpen. Het directe gevolg is dat de arbeidskansen voor de rest zijn verslechterd: de 800.000 mensen met een arbeidsbeperking die buiten het doelgroepregister vallen, berekende Ieder(in).
Een inclusieve arbeidsmarkt moet het doel zijn
Gezien de povere resultaten van het beleid de afgelopen jaren, is voortmodderen op dezelfde weg geen optie. Een nieuw kabinet zal het over een totaal andere boeg moeten gooien. Het realiseren van een inclusieve arbeidsmarkt, moet het doel zijn van het nieuwe kabinet. En dat behelst meer dan alleen het bevorderen van de arbeidsparticipatie. Het VN-verdrag Handicap is daar heel duidelijk over, stelt Ieder(in). Volgens het verdrag horen deze aspecten bij de inclusieve arbeidsmarkt: mensen met een beperking werken op hun eigen niveau, werken loont, er is passende ondersteuning beschikbaar op de werkplek of bij het zoeken van werk, het werk is (grotendeels) duurzaam én er is perspectief voor persoonlijke en professionele ontwikkeling. “Kortom, ook op het gebied van de kwaliteit van werk heeft het nieuwe kabinet nog het nodige te doen.”
Door: Nationale Zorggids
