Wie in Nederland op jonge leeftijd een lichamelijke of verstandelijke beperking of chronische ziekte krijgt, kan een Wajong-uitkering aanvragen*. Omdat deze doelgroep regelmatig beperkt is in hun mogelijkheid een reguliere baan te vinden of te behouden, worden zij ondersteund door het UWV. Maar daar zitten wel wat haken en ogen aan, zo bleek onlangs toen een man met autisme zijn jubileumbonus zelf niet mocht houden. Hoe zit dit precies en kan een werkgever of werknemer hier zelf iets aan veranderen?
De regels voor het aanvragen van een Wajong-uitkering zijn een aantal keren veranderd tussen 2010 en 2015. Daardoor ontstaat een niet altijd duidelijk beeld over de regels en verplichtingen vanuit de arbeidsbeperkte en werkgever. In de regel is het zo dat een ieder die arbeidsvermogen heeft en een (deeltijd) baan heeft, wordt aangevuld middels de Wajong-uitkering (tot 70 procent van het minimumloon bij Wajong 2010). Zo kan deze persoon een eigen inkomen verdienen en zelfstandig wonen.
Bonus wordt teruggevorderd
De hoogte van de uitkering hangt af van de inkomsten vanuit het dienstverband bij de werkgever. Stel dat de persoon met de arbeidsbeperking deeltijd werkt voor 500 euro bruto per maand. Het UWV vult de inkomsten dan aan met 719,48 euro (Wajong 2010). Zo komt het totale bruto inkomen neer op 1.219,48 euro per maand. Maar als die werknemer een bonus krijgt, bijvoorbeeld als jubileum, ziet het UWV dit bedrag als extra inkomen voor die maand. De Wajong-uitkering zal dan voor die maand verlaagd worden. De bonus kan dan teruggevorderd worden in de maand die volgt, zoals bij de werknemer met autisme gebeurde waar Nationale Zorggids eerder over schreef.
Verplicht om wijziging door te geven
Een erg zure regeling, omdat het inkomen van iemand met een arbeidsbeperking vaak niet hoog is. Een extraatje, waar hard voor gewerkt is met jarenlange inzet, komt zo niet ten goede aan de werknemer. Maar is hier iets tegen te doen? De uitkeringsgerechtigde heeft een aantal rechten en plichten tijdens het ontvangen van de uitkering. Zo is hij of zij verplicht om een verandering in inkomsten direct door te geven aan het UWV. Wanneer bekend is dat zo’n bonus wordt uitgekeerd, zou deze dus moeten worden doorgegeven. Het UWV ziet dit als extra inkomen voor die maand.
Mogelijke boete bij herhaling
Het is aan te raden om de mogelijkheden voor het uitkeren van een bonus enige tijd van te voren te bespreken met de destijds toegewezen jobcoach of door met het UWV te bellen. De datum waarop de persoon de Wajong-uitkering heeft aangevraagd, is leidend voor de regels die gelden voor die specifieke periode van de Wajong. Wie zich vooraf goed laat informeren, kan teleurstelling voorkomen. Wie de bonus de eerste keer niet meldt, krijgt alleen een naheffing. Ontvangt de werknemer met een arbeidsbeperking een tweede keer een bonus of andere vorm van extra inkomen zonder dit door te geven, dan kan het UWV een boete opleggen.
Groep mensen met Wajong wordt kleiner
*In de laatste wijziging van de wet kan de Wajong vanaf 2015 alleen nog worden aangevraagd door jonge mensen die nu en in de toekomst geen arbeidsvermogen hebben. De groep mensen die daadwerkelijk nog recht heeft op deze vorm van uitkering, is daardoor veel kleiner geworden. Wie na 2015 de aanvraag doet maar nog wel werkvermogen heeft, wordt doorverwezen naar een andere uitkering. Door al de wijzigingen is het soms per individu noodzakelijk om de alle betreffende regels door te nemen voordat antwoord gegeven kan worden op complexe vragen van mensen met een arbeidsbeperking of werkgevers die hen een baan willen aanbieden.
Door: Nationale Zorggids
