“Oneigenlijk gebruik is het toedienen aan cliënten zonder dat hier een gerichte medische indicatie voor is. Of dat het te vaak en/of te lang wordt voorgeschreven. Te vaak, wanneer als eerste naar psychofarmaca wordt gegrepen zonder na te gaan of met verantwoord psychosociale interventies hetzelfde resultaat kan worden bereikt. Te lang, als het geïndiceerde psychofarmacagebruik niet regelmatig tussentijds wordt geëvalueerd op affectiviteit”, zegt Van Rijn. Op individueel niveau moet er gekeken worden naar het gebruik en waar de grens ligt tussen eigenlijk en oneigenlijk gebruik.

Van Rijn vindt het ook belangrijk dat het beleid omtrent psychofarmaca per patiënt goed wordt vastgelegd in het cliëntdossier. Dit gebeurt nog steeds niet altijd. Indien een cliënt of zijn vertegenwoordiger niet met het gebruik van psychofarmaca heeft ingestemd dan is er sprake van gedwongen zorg. De staatssecretaris wil kijken of er naast de Wet Zorg en Dwang, waarin staat dat onvrijwilliger zorg geregistreerd moet worden, ook een wet kan komen waarbij de vrijwillige vorm van registratie bij gebruik van psychofarmaca wordt vastgelegd. Van Rijn schrijft dat psychofarmaca alleen in het uiterste geval mag worden voorgeschreven. Op grond van gerichte indicatie, altijd proportioneel en op basis van toestemming van de cliënt of zijn vertegenwoordiger. “Dus: alleen als het moet of echt niet anders kan”, aldus van Rijn. Om dit voor elkaar te krijgen is er volgens hem meer bewustwording nodig bij zorgprofessionals en moet er een cultuuromslag plaatsvinden. 

©Nationale Zorggids