“Het is lastig om voor een oudere een verjaardagscadeau te kopen. Toen mijn moeder 73 jaar werd, maakte ze het ons wel makkelijk. Ze wilde namelijk een tablet. Het eerste wat ze zei toen ze de tablet in handen kreeg was: Ik voel me 10 jaar jonger.”  
 
Dit voorbeeld staat in contrast met wat er vaak gezegd wordt over het combineren van zorgtechnologie en ouderen. #Nieuwedenkerindezorg Ilse Tindemans van Thuisleefgids duikt deze week in de wereld van de ouderen en het gebruik van zorg technologieën.
 
‘De zorg is niet meer persoonlijk’
‘Technologie kan menselijke processen niet vervangen’. ‘Technologie in de zorg veroorzaakt juist een sociaal isolement’. ‘Kostenbesparingen, verder wordt nergens meer naar gekeken.' Dat er steeds meer zorgtechnologie op de markt komt is een gegeven. Van de dingen die ik hoor en lees merk ik dat zorgtechnologie nog vaak als een bedreiging worden ervaren. Doordat we ons zo focussen op de beperkingen van zorgtechnologie zien we er de mogelijkheden en kansen niet!
 
Als we kijken naar het begrip eenzaamheid, wat verstaan we daar dan eigenlijk onder?
Door onderzoekers aan de VU wordt eenzaamheid omschreven als het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan bepaalde sociale relaties of aan de kwaliteit daarvan. Het gaat daarbij dus om een gevoel waarbij de persoon een verschil ervaart tussen de gewenste (kwaliteit van) sociale relaties en de daadwerkelijk gerealiseerde sociale relaties. De risico’s om op hoge leeftijd eenzaam te worden zijn groter, dit kan bijvoorbeeld komen door het verlies van een partner, een slechtere gezondheid en afnemende mobiliteit. Volgens verschillende pilotstudies die gedaan zijn om het effect van technologie op zelfredzaamheid te meten heeft technologie in potentie een positieve impact op zelfredzaamheid. Wanneer ouderen tot op hoge leeftijd zelfredzaam blijven en hun leven kunnen blijven leiden zoals voorheen zullen zij minder snel gevoelens van eenzaamheid ervaren en dat is waar het volgens mij om draait.
 
Als ik kijk naar de zorg, zie ik dat er een verschuiving plaats vindt van het behandelen en genezen van zieke ouderen en het tegen gaan van verder functieverlies naar steeds meer preventie onder gezonde en vitale ouderen gericht op het behoud van gezondheid, zelfredzaamheid en participatie door het voorkomen en tijdig signaleren van veranderingen. De opkomst van zorgtechnologie maakt het mogelijk voor mensen om zelf gemakkelijk hun gezondheid te kunnen meten waardoor mensen bewuster en gezonder zullen gaan leven. Wist u bijvoorbeeld dat er activiteit-meet-horloges zijn die bijhouden hoeveel stappen u genomen heeft, hoeveel calorieën u heeft verbrand, de afstand die u afgelegd heeft en het aantal uren (effectieve) slaap?
 
Wanneer mensen bewuster en gezonder gaan leven zullen zij tot op hogere leeftijd gezond blijven zonder beperkingen en functieverlies en zullen zij ook langer mét partner leven. Dit heeft naar mijn verwachting tot gevolg dat ouderen minder snel gevoelens van eenzaamheid zullen ervaren.
 
Daarnaast is er met de komst van internet een hele nieuwe wereld voor communicatie opengegaan. De huidige generatie ouderen zijn niet opgegroeid met technologie en hebben daardoor soms meer moeite met de toepassing daarvan. De toekomstige ouderen gebruiken echter steeds vaker het internet om contacten te onderhouden met familie en vrienden. Waar lichamelijke beperkingen mensen eerder aan het huis konden kluisteren met het risico op sociaal isolement kan technologie op het gebied van communicatie het mogelijk maken om ook met beperkingen en op hoge leeftijd toch contacten te onderhouden. De zorgconsument moet daarbij wel de mogelijkheden en middelen kunnen vinden om hierin eigen keuzes te maken. Thuisleefgids speelt in op deze ontwikkelingen door communicatietechnologie op te nemen op haar platform en daar kwalitatieve informatie zoals gebruikerservaringen aan toe te voegen. Zo zijn er bijvoorbeeld tablets waarmee ouderen eenvoudig kunnen beeldbellen en het zelfs bijna lijkt alsof de persoon naast je zit. Daarnaast is het ook mogelijk voor mantelzorgers om door middel van bijvoorbeeld zorgsites agenda’s gemakkelijk digitaal op elkaar af te stemmen en taken te verdelen waardoor de bezoeken ook meer verdeeld kunnen worden en de oudere regelmatiger bezoek zou kunnen ontvangen. Ook voor ouderen worden er steeds meer online initiatieven opgezet die ze in verbinding brengt met andere ouderen.
 
Ik zou zeggen laten we de technologie omarmen en kijken welke mogelijkheden het ons kan bieden!
 
Ilse Tindemans, 3e jaar student Toegepaste Gerontologie, Thuisleefgids 
 
© Nationale Zorggids