Experiment met bijstand kan uitkomst zijn voor mensen met arbeidsbeperking

Begin juli kregen de eerste vijf gemeenten toestemming van het ministerie om twee jaar lang te experimenteren met de bijstand en de Participatiewet. Daarbij gaat het om Wageningen, Groningen, Ten Boer, Tilburg en Deventer.

Zo kunnen mensen van wie duidelijk is dat zij niet snel een reguliere baan vinden, worden vrijgesteld van de verplichte sollicitaties. Veel mensen zijn wel degelijk actief als vrijwilliger of mantelzorger. De verplichtingen en voortdurende controles zijn belastend en leveren niet veel op – behalve hoge administratieve lasten en uitvoeringskosten. Mensen krijgen door de vrijstelling meer rust en ruimte om activiteiten te ondernemen die goed bij ze passen en maatschappelijk gezien heel waardevol zijn.

Enkele gemeenten bieden in de experimenten ook de mogelijkheid om meer bij te verdienen, naast de uitkering. De huidige regels bieden die mogelijkheid bijna niet. Een kleine parttime baan levert financieel dan niet veel op of leidt zelfs tot flinke kortingen op de uitkering. Dat stimuleert niet en houdt zo mensen ’gevangen in de uitkering’, redeneert de gemeente Groningen, een van de deelnemers aan het experiment.

Een gemeente die niet meedoet met het experiment is Den Bosch. Daar ontstond discussie over deelname aan het landelijke experiment. De lokale cliëntenraad Wmo adviseerde het gemeentebestuur om niet mee te doen omdat uitkeringsgerechtigden niet kunnen bepalen in welk onderdeel van het experiment ze vallen. En als een uitkeringsgerechtigde eenmaal deelneemt aan het experiment kan hij of zij niet stoppen. Een ander kritiekpunt is dat het experiment vooral gaat over uitstroom uit de bijstand, in plaats van echt te doen wat mensen nodig hebben.

Sommige gemeenten zoeken los van het landelijke experiment hun eigen weg. Oss en Apeldoorn zijn voorbeelden van gemeenten die dat doen met het project ‘Regelluw’. Ze gaan uit van de bestaande mogelijkheden binnen de Participatiewet. Wel met dezelfde bedoeling als het landelijke experiment: minder strenge regels en sancties, meer vrijheid en meer begeleiding voor mensen die daar echt iets aan hebben.

Door: Redactie Nationale Zorggids