De omikron BA.1-variant van het coronavirus kan de hersenen minder goed binnendringen en veroorzaakt minder ontstekingen in hersencellen dan de virusvariant uit de eerste coronagolf. Dat blijkt uit onderzoek met hamsters en menselijke hersencellen, door wetenschappers van het Erasmus MC. "Goed nieuws, maar geen garantie voor de toekomst." Dat meldt het Erasmus MC.
Reukverlies, concentratieproblemen en brain fog: infectie met het coronavirus kan allerlei problemen met de hersenen geven. Maar er zijn verschillen tussen de virusvarianten. Met name verlies van reuk lijkt minder vaak voor te komen na infectie met omikron BA.1.
Wetenschappers van de afdelingen Viroscience en Psychiatrie van het Erasmus MC tonen nu aan dat de varianten omikron BA.1 en delta de hersenen minder goed binnendringen dan de coronavirusvariant van de eerste golf, genaamd D614G.
Reukcentrum
De onderzoekers infecteerden groepen van vier hamsters met de drie virusvarianten. Na vijf dagen keken ze of en hoeveel virus er zat in de neus, het reukcentrum en andere gedeeltes van de hersenen. Eerder onderzoek heeft namelijk laten zien dat het coronavirus de hersenen kan binnendringen via de reukzenuw. De onderzoekers gebruikten hamsters, omdat een coronavirusinfectie bij hen vergelijkbaar verloopt als bij mensen.
Bij de hamsters die werden geïnfecteerd met de omikron BA.1- of deltavariant werd virus gevonden in de neus, maar er werden geen geïnfecteerde cellen gevonden in de hersenen. Dit suggereert volgens de onderzoekers dat het virus niet in staat is om de hersenen binnen te dringen via de reukzenuw.
Bij de D614G-virusvariant was dat wel het geval en zagen de wetenschappers een ontstekingsreactie in het reukcentrum van de hersenen van de hamsters. Mogelijk verklaart dit deels het reukverlies bij patiënten. In andere delen van de hersenen werd geen virus of ontstekingsreactie gevonden.
Menselijke hersencellen
Bij menselijke hersencellen, gemaakt van geïnduceerde pluripotente stamcellen, zagen de onderzoekers dezelfde verschillen. Omikron BA.1 en delta waren minder goed in staat de hersencellen te infecteren en een ontstekingsreactie op te wekken dan de D614G-variant.
Waar komen de verschillen vandaan? Volgens de onderzoekers zijn ze waarschijnlijk het gevolg van dezelfde mutaties die nieuwe virusvarianten minder ziekmakend maken. "Alle virussen evolueren in de loop van de tijd en daar horen andere eigenschappen bij. In dit geval lijkt het goed nieuws voor het effect op de hersenen, maar garanties voor toekomstige virusvarianten kan ik niet geven. De evolutie van dit virus blijft lastig te voorspellen", aldus onderzoeksleider en viroloog dr. Debby van Riel.
Long covid
Wat infectie met het coronavirus op de langere termijn met de hersenen doet, wordt uit dit onderzoek niet duidelijk. "We hebben gekeken naar de eerste vijf dagen na infectie, maar we willen ook graag weten wat er op lange termijn gebeurt. Hoe lang duurt bijvoorbeeld de ontstekingsreactie en kan dat de neurologische klachten van mensen met long covid verklaren? Dat willen we graag uitzoeken", aldus viroloog en onderzoeker dr. Lisa Bauer.
Door: Nationale Zorggids
