Wat is long covid?
Een deel van de mensen houdt na een coronabesmetting langdurige klachten. Deze klachten houden soms enkele weken aan, maar het kan ook maanden duren voordat ze verdwijnen. Deze aanhoudende gezondheidsproblemen worden long covid genoemd. Welke klachten hebben mensen met long covid? En wat is ertegen te doen? Wij leggen het uit.
Mensen met long covid hebben klachten als vermoeidheid, kortademigheid, pijn op de borst, spierpijn, hoofdpijn, hartkloppingen, aanhoudende verhoging, langdurig verlies van reukvermogen, vergeetachtigheid, of kampen door hun klachten met een depressie. Sommige van die klachten blijven lang bestaan, maar de ernst ervan kan wel afnemen na verloop van tijd.
Wie loopt risico op long covid?
Wetenschappers hebben nog lang niet alle antwoorden op wat long covid veroorzaakt en wie het meeste risico loopt. Wel lijkt er een verband te zijn met een hogere leeftijd en de hoeveelheid klachten die iemand heeft in de eerste fase van de besmetting, zegt het RIVM. Ook mensen die vanwege corona zijn opgenomen in het ziekenhuis, of een verhoogd BMI of astma hebben, lijken vaker langdurige klachten te houden na een coronabesmetting. Alle bekende risicogroepen dus, concludeert longarts Remco Djamin van het Amphia Ziekenhuis.
Want ook mensen die niet in het ziekenhuis zijn opgenomen kan langdurig last hebben van klachten. Het lijkt erop dat long covid vaker voorkomt bij vrouwen. Na een ernstige infectie kunnen patiënten soms maanden na ontslag uit het ziekenhuis nog een verminderde longfunctie hebben en zijn er afwijkingen van de longen op röntgenfoto’s of longscans te zien.
Hoe groot de groep mensen met langdurige coronaklachten is, weet men nog niet. Volgens longarts Bram van de Borst van het Radboudumc gaat het om tienduizenden Nederlanders. Artsen gaan uit van 1 tot 10 procent van het totale aantal coronapatiënten. Een Facebook-groep voor mensen met long covid telt 20.000 leden.
Nog even over het risico op long covid onder vrouwen
Longarts Bram van den Borst werkt op de nazorgpoli van het Radboudumc. Daar zien ze steeds meer patiënten met langdurige klachten die thuis corona doormaakten. Opvallend is dat deze patiënten vanuit huis worden verwezen. Een hele andere categorie, zegt Van den Borst. “Dat zijn overwegend vrouwen. En eigenlijk overwegend met een normaal lichaamsgewicht. Niet typisch dat beeld van: overgewicht, hoge bloeddruk en suikerziekte.”
Ondersteuning bij langdurige coronaklachten
Wie langdurige coronaklachten heeft, kan deze bespreken met zijn of haar huisarts. De website C-support wijst de weg aan deze patiënten, waar informatie, advies en ondersteuning op het gebied van gezondheid, (psycho)sociaal en werk & inkomen te vinden is. Ook biedt C-support hulp aan professionals.
De basisverzekering vergoedt paramedische herstelzorg voor coronapatiënten die tijdens hun herstel ernstige klachten of beperkingen ervaren. Hiervoor moet wel het eigen risico betaald worden en is een verwijzing van de huisarts nodig. De verwijzing mag niet later dan zes maanden na de positieve coronatestuitslag aangevraagd worden. Daarna moet een patiënt binnen een maand starten met de herstelzorg die maximaal zes maanden duurt en bestaat uit fysiotherapie, ergotherapie, logopedie en diëtetiek.
Medisch adviseur Alfons Olde Loohuis van C-support hoopt dat er in Nederland speciale Covid-klinieken komen. In deze klinieken krijgen patiënten behandeling van verschillende specialismen die daar samenkomen. Een longarts, internist, cardioloog en in sommige gevallen een psycholoog en paramedicus gaan dan om de tafel zitten om een behandelplan te maken. Longarts Van den Borst wil dat ook. Want het virus houdt zich niet aan één specialisme en kan schade aanrichten aan verschillende orgaansystemen.
Onderzoek naar long covid
Sinds oktober 2021 doen onderzoeksinstituut Nivel, en de vakgroepen Huisartsengeneeskunde van het UMCG, Radboudumc en Maastricht UMC+ én DHD (Stichting Dutch Hospital Data) onderzoek naar long covid. Daarbij besteden ze extra aandacht aan de kwetsbare groepen zoals ouderen, zwangeren, jonge kinderen, mensen met een migratieachtergrond, mensen met diverse chronische aandoeningen en mensen met lage gezondheidsvaardigheden. Het doel van dit onderzoek is om meer inzicht te krijgen in de aard, ernst en duur van de klachten, maar ook risicofactoren en aanwijzingen voor onderliggende oorzaken van long covid te achterhalen. Uiteindelijk moet dit leiden tot passendere behandeling van mensen met langdurige coronaklachten.
Interview met twee long covidpatiënten
Onlangs interviewden wij twee mensen met long covid en zij vertelden ons over hun klachten en tegen welke alledaagse problemen zij aanlopen. Lees het interview met Alies en Marguerita hier.
Door: Nationale Zorggids
Bronnen: RIVM, Rijksoverheid, Nivel, Pointer
