Alfavariant (Britse variant) 

De Britse coronavariant was de eerste mutatie die in december 2020 opdook. Dit leidde tot grote zorgen, want de vaccins kwamen net op de markt en zouden deze nog wel voldoende beschermen? Inmiddels zijn er diverse onderzoeken naar de mutatie gedaan en de Britse variant blijkt vooral besmettelijker te zijn dan het originele coronavirus. 

In mei 2021 was de meerderheid van de besmettingen in Nederland de Britse variant. Een onderzoek uit maart stelde dat de Britse mutatie tientallen procenten dodelijker is. Een onderzoek uit april 2021 ontkracht dit en zegt dat deze niet dodelijker is, maar slechts besmettelijker. Inmiddels is de Alfavariant zo goed als verdwenen.

Bètavariant (eerste Zuid-Afrikaanse variant)

Begin januari 2021 werd de Zuid-Afrikaanse variant van het coronavirus in Nederland vastgesteld. Ook deze variant leek, net als de Britse variant, besmettelijker te zijn dan het virus waar we tot nu toe vooral last van hadden. Er was begin dit jaar geen reden om aan te nemen dat het ziekteverloop van de Zuid-Afrikaanse variant anders of ernstiger is dan bij de oude variant. Inmiddels is deze variant niet meer terug te vinden in de besmettingen. 

Gammavariant (Braziliaanse variant)

In Nederland zijn er twee nieuwe varianten van het coronavirus gevonden die beide hun oorsprong in Brazilië hebben. Deze noemt men de P1- en de P2-variant. De P1-coronavariant werd vooral gevonden bij uitbraken in en om Manaus, de hoofdstad van de Braziliaanse staat Amazonas. Bij deze variant waren drie veranderingen in het Spike-eiwit, de stekeltjes van het coronavirus, te zien. Die veranderingen waren en vrijwel identiek aan de veranderingen in de Zuid-Afrikaanse variant.

De P2-variant kwam breed verspreid voor in Brazilië. Bij deze variant leek de afweer door vaccinatie óf doordat je het virus al eens hebt gehad, mogelijk minder goed te zijn. Ook de Gammavariant wordt bij positieve coronatests niet meer aangetroffen.

Deltavariant (Indiase variant)

In oktober  2020 werd in India voor het eerst variant B.1.617.2 vastgesteld. Deze deltavariant verdrong in de zomer van 2021 de alfavariant (Britse variant) als dominante virusvariant in Nederland. Op dit moment zijn alle infecties veroorzaakt door de deltavariant. Dit beeld wordt wereldwijd gezien. De deltavariant is veel  besmettelijker dan de alfavariant. Wel werken de coronavaccins ook bij de deltavariant goed tegen ziekenhuisopnames en opnames op de intensive care.

Omicron-variant (nieuwe Zuid-Afrikaanse Variant)

In een aantal landen in zuidelijk Afrika zorgt de Omicron-variant van het coronavirus, de B.1.1.529, voor veel nieuwe besmettingen. De variant lijkt zich snel te verspreiden. De kleine veranderingen (mutaties) lijken ook bij deze variant vooral te zitten in de stekeltjes van het coronavirus: het spike-eiwit. Opvallend is dat deze variant een ongewoon groot aantal mutaties in dit eiwit heeft. Een aantal mutaties zit op plekken die mogelijk zorgen dat de eigenschappen van het virus veranderen. Of de virusvariant ook zorgt dat mensen ernstiger ziek worden van het coronavirus is nog niet bekend.

Ook is nog niet duidelijk hoe de virusvariant reageert op de bestaande vaccins of bij mensen die het coronavirus al eerder hebben gehad. De variant wordt opgepikt in de PCR-testen die in Nederland gebruikt worden. De Omicron-variant is door de WHO en het ECDC aangewezen als ‘zorgelijke variant’ (VOC).

Op 26 november zijn 624 passagiers die uit Zuid-Afrika terugkeerden door GGD Kennemerland op Schiphol getest op het coronavirus. Bij een aantal van de geteste personen is de Omikronvariant aangetroffen. Verdere analyses door middel van het zogenaamde sequentieonderzoek worden nu door het RIVM uitgevoerd. 

Wat kunnen we verwachten?

Dat een virus muteert, is eigenlijk geen verrassing. Het coronavirus is'slechts' twee jaar oud en dat daar eerst zorgelijke mutaties uit voortkomen is volgens virologen ook logisch. Komen er nog meer mutaties? Ja, die kans is groot. Ook is de kans groot dat we de bestaande coronavaccins daarop aan moeten passen. Het coronavirus zal nooit helemaal verdwijnen, zeggen virologen. Maar de wereld zal daarmee leren omgaan.

Door: Nationale Zorggids
Bronnen: RIVM, RTL Nieuws, NPO Radio 1