Wetenschappers stortten zich al sinds het begin van de pandemie op het inzetten van bestaande medicijnen tegen Sars-CoV-2, het virus dat Covid-19 veroorzaakt. Ze onderzoeken onder andere de werking van antidepressiva en ontstekingsremmers. De verlossende pil heeft die zoektocht nog niet opgeleverd. Het onderzoeksteam van De Swart en De Vries komt nu met iets heel onverwachts. Geen prik, geen pil, maar een medicijn dat mogelijk gebruikt kan worden als neusspray. In het onderzoek beschermde het fretten volledig tegen infectie met het coronavirus. Dit meldt Erasmus MC.
De onderzoekers hopen dat het bij mensen ook gaat werken. Fretten zijn net als nertsen erg gevoelig voor het virus en vangen net als mensen virussen op via de bovenste luchtwegen. ‘Uiteindelijk gaat het er natuurlijk om of kan worden aangetoond dat de fusieremmer veilig en effectief is in mensen’, zegt De Vries.
Eén dosis per dag
Het middel is een lipopeptide: een klein antiviraal eiwit met een cholesterol ‘staart’. Eén dosis per dag bleek voldoende om fretten volledig te beschermen tegen infectie met SARS-CoV-2. ‘Het middel voorkomt dat het virus de cellen in de neus en longen binnendringt. Daardoor krijgt het virus niet de kans om zich te vermenigvuldigen’, aldus onderzoeker Kati Schmitz.
Zes fretten uit het onderzoek kregen de virusremmer in hun neus toegediend, terwijl zes andere fretten een placebo kregen. Zij werden verdeeld over drie kooien, en gedurende een dag gehuisvest samen met drie fretten die besmet waren met SARS-CoV-2. In de dagen er na bleek geen enkele behandelde fret besmet te zijn, terwijl alle dieren die de placebo hadden gekregen wel geïnfecteerd raakten.
Geen langdurige bescherming
Het principe van de werking van het antivirale middel is anders dan dat van een vaccin. De Swart: ‘Een vaccin ‘traint’ het eigen afweersysteem van de gastheer om antistoffen te maken en sneller en sterker te reageren op een ziekteverwekker. Het grote voordeel daarvan is dat vaccinatie een langdurend effect geeft. De Vries: ‘Ons antivirale middel voorkomt infectie, maar is hooguit een dag werkzaam. Het is dus niet geschikt voor langdurige bescherming. Wij denken dat we uiteindelijk zowel vaccins als deze transmissieremmers nodig hebben om de pandemie onder controle te krijgen.’ Het medicijn is stabiel, ongevaarlijk en hoeft niet gekoeld bewaard te worden.
Vervolgonderzoek
Nog mooier zou het zijn als de fusieremmer ook verspreiding van het virus kan remmen nadat iemand al geïnfecteerd is. ‘De effectiviteit van sneltesten en bron- en contactonderzoek zou sterk vergroot kunnen worden als dit gekoppeld kan worden aan een neusspray waarmee verdere verspreiding van het virus geremd kan worden’, aldus viroloog Marion Koopmans. Momenteel wordt vervolgonderzoek gedaan om te bestuderen of dat haalbaar is.
Door: Nationale Zorggids
