Op grond van de wet hebben instellingen en bedrijven in principe de vrijheid om een vaccinatiebewijs te vragen bij toegang tot voorzieningen. Een dergelijke maatregelen vraagt altijd een afweging van belangen en mag niet leiden tot verboden uitsluiting, discriminatie of schending van privacyregels. De overheid moet erop toezien dat private partijen zich daaraan houden, zo adviseert de Gezondheidsraad aan het ministerie van Volksgezondheid.
Het demissionaire kabinet is op dit moment niet van plan om drang toe te passen bij vaccinatie. Wel is het mogelijk dat private partijen vaccinatiebewijzen gaan inzetten om de toegang tot bedrijven of instellingen te reguleren. Dit kan bijvoorbeeld gaan om werkgevers, zorginstellingen, scholen, horecabedrijven of organisatoren van evenementen. Economische belangen kunnen daarbij een rol spelen, maar ook de wens om de gezondheid van de bezoekers te beschermen (uitoefening van zorgplicht). De minister van Volksgezondheid heeft Gezondheidsraad om advies gevraagd over de ethische en juridische dilemma’s die rond dit onderwerp spelen.
Belangenafweging maken
Op grond van de wet kunnen private partijen in principe vragen om een vaccinatiebewijs als voorwaarde voor de toegang tot diensten of voorzieningen. Maar een dergelijke maatregel mag niet leiden tot verboden discriminatie of ongelijke behandeling en moet de privacyregels respecteren. Private partijen moeten altijd een belangenafweging maken, stelt de Gezondheidsraad. Zij moeten kunnen aantonen dat het vaccinatiebewijs een gerechtvaardigd doel dient, noodzakelijk is om dat doel te bereiken, dat de voordelen opwegen tegen de nadelen en dat er geen minder ingrijpende manier is om het doel te bereiken. Of de maatregel gerechtvaardigd is, kan verschillen per setting. Voor de afweging heeft de Gezondheidsraad een kader ontwikkeld.
De raad vindt dat de overheid toezicht moet houden op de gerechtvaardigde inzet van vaccinatiebewijzen. Dit volgt uit de rol die de overheid heeft in het waarborgen van de grondrechten, ook tussen particuliere partijen onderling.
Door: Nationale Zorggids
