Onderzoek van het Erasmus MC laat zien dat er naast antistoffen tegen Covid-19 nog een belangrijke speler ingezet kan worden: de T-cel, die de infectie opruimt. Een vaccin dat zorgt voor de aanmaak van antistoffen én T-cellen activeert, zou wel eens het beste kunnen zijn. Dit schrijven onderzoekers van Erasmus MC in het wetenschappelijke tijdschrift Science Immunology.
Bij de zoektocht naar een vaccin tegen Covid-19 moeten producenten niet alleen kijken welke vaccinatie de beste antistoffen oplevert, maar ook naar welke T-cellen worden geactiveerd. Als het virus ondanks die antistoffen toch een infectie veroorzaakt, zijn de T-cellen namelijk ook in staat om het virus aan te vallen, blijkt uit onderzoek van het Erasmus MC.
T-cellen die coronavirus opruimen
Viroloog dr. Rory de Vries ontdekte samen met een onderzoeksteam van intensivisten en virologen dat Covid-19-patiënten cellen in hun bloed hadden die het virus proberen op te ruimen, zogenoemde virus-specifieke T-cellen. De Vries: “Het activeren van deze cellen lijkt minstens zo belangrijk als de aanmaak van antistoffen."
De Vries deed een deel van het onderzoek in het La Jolla Institute for Immunology in San Diego. Daar wordt met behulp van computers berekend hoe eiwitten van virussen worden afgebroken in kleine stukjes (peptiden) en hoe het immuunsysteem deze herkent. Deze peptiden worden vervolgens in het laboratorium gemaakt om de T-cellen die virusinfecties bestrijden te onderzoeken.
De Vries: “Toen Covid-19 toesloeg, werd de computer aan het werk gezet om zo snel mogelijk te voorspellen welke peptiden cruciaal zijn bij het bestuderen van de T-cellen tegen SARS-CoV-2. Probleem was echter dat hiervoor het materiaal van patiënten nodig was.” De Vries besloot met de peptiden terug te reizen naar Rotterdam, waar het Erasmus MC reeds was begonnen met een grote studie onder IC-patiënten met COVID-19. “Het opzetten van dit patiënten cohort was cruciaal voor deze studie. De dag dat ik terugkwam uit de VS voegde ik de peptiden toe aan bloedmonsters van IC-patiënten in Rotterdam en zo begon ons eerste experiment.”
Vaccin dat T-cellen activeert
Alle IC-patiënten hadden T-cellen gericht tegen SARS-CoV-2. De Vries: “Een bijzonder moment om mee te maken: de voorspelling van de computer wordt omgezet naar onderzoeksgegevens van echte patiënten. Dit gaf voldoende aanleiding om het onderzoek uit te breiden naar een beter gedefinieerde grotere set van patiënten. We zagen dat alle Covid-19 patiënten virus-specifieke T-cellen hadden.”
De Vries denkt dat het van belang is dat de lopende vaccinatiestudies ook kijken of vaccinatie leidt tot de activering van T-cellen, dit gebeurt nu nog niet altijd. “De meeste vaccins richten zich op slechts één viraal eiwit en de productie van antistoffen, maar onze studies laten zien dat meerdere eiwitten leiden tot een activatie van de T-cellen. Vaccins met meerdere eiwitten die de T-cellen activeren zouden wel eens effectiever kunnen zijn. Mogelijk zijn deze T-cellen cruciaal bij immuniteit op de lange termijn.”
Door: Nationale Zorggids
