De zelfstandige ondernemer zonder personeel

Vandaag de dag hebben we in de zorg veel te maken met de zelfstandige ondernemer. Wat dit inhoudt, weet ik uit eigen ervaring toen ik na mijn opleidingen natuurvoedingsadviseur en vegetarische kok als zzp’er onder andere gezonde lunches verzorgde bij bedrijven en lezingen gaf over gezonde voeding. Daarnaast had ik nog vaste aanstellingen als verkoopster en zo sprokkelde ik mijn inkomen bij elkaar. Ik vond het zelfstandig ondernemen helemaal niet ideaal. Bij mijn vaste aanstellingen bouwde ik vakantiegeld op, was ik verzekerd van een inkomen bij ziekte, wist ik wat er binnen zou komen elke maand en wat ik kon besteden. Toen ook nog de lockdowns een feit werden, raakte ik mijn werk als zzp’er helemaal kwijt. Ik kon nergens meer terecht en had net ontslag genomen bij de vaste aanstellingen omdat ik grotere stappen in het ondernemen zou gaan maken. 

Mijn jeugddroom

Zo ben ik in de zorg terechtgekomen. Ik moest zeker zijn van werk en in de zorg schreeuwen ze om vaste medewerkers. Dus schreef ik mij uit als zzp’er en vanaf dag 1 was ik enorm opgelucht. Ondernemen zonder enige financiële buffer, dat gaat niet, er kleeft te veel risico aan. Mijn jeugddroom volgen was dus mijn volgende doel en dat was in de zorg werken.
En nu ik de opleiding heb afgerond en aan de voet sta van de volgende, zie ik de zzp’ers met lede ogen aan op mijn werk.

Dubbele diensten

Veel zzp’ers draaien dubbele diensten omdat zij anders niet rond komen of omdat ze dan een langere periode vrijaf nemen om naar hun familie te kunnen gaan. De meeste mensen die ik tegenkom zijn vooral nog heel jong en onervaren.
Ze schrijven zich in op open diensten zonder dat ze bekwaam zijn in de werkzaamheden die zij moeten doen. Dan heb ik het over het gebruik van tilliften, over het delen van medicatie, het toedienen van insuline enzovoort. Het huis waar ik werk is bewoond door mensen met een NAH (niet-aangeboren hersenletsel) en zij hebben veel zorg en veel begeleiding nodig. Door het opgelopen letsel zijn ze lichamelijk afhankelijk van onze zorg maar hebben ze ook veel begeleiding nodig.
Hoe die eruit ziet? Dat is echt bij elke bewoner weer anders. De een is gebaat bij een lieve kalme geruststellende benadering, de ander heeft veel structuur en afspraken nodig om de dag zonder stress door te komen. Het vraagt veel van ons als zorgverleners maar wij zijn het gewend en kennen onze bewoners alsof het onze familie betreft. We zijn overal bij en zijn een steunpilaar voor onze bewoners. We hebben een band met elkaar, voelen ons met elkaar verbonden als zorgvrager en zorgverlener.

Onervaren

Als ik terugdenk aan mijn eerste periode als onervaren ondersteunende begeleider dan kan ik het lachen en gevoel van schaamte niet bedwingen. Ik praat er wel eens over met collega’s en zij zeggen dan dat ze dachten dat ik er wel achter zou komen, ze konden mij niet stoppen.
Ik was druk en chaotisch, wilde het liefst de hele dienst de tent op zijn kop zetten en plezier maken met mijn bewoners. Een ding was zeker; ik bracht veel te veel prikkels mee voor mijn arme bewoners. Het was dan ook een uitkomst dat ik na enkele maanden aan de opleiding kon beginnen en al snel inzag dat ik het anders moest doen.

Rust, regelmaat en reinheid

Rust, regelmaat en reinheid zijn echt de pijlers en steunbalken voor onze bewoners.
En eerlijk, voor mij ook.
Kom je dan binnen bij ons als zzp’er met geen enkele kennis over de mensen waar je zorg aan moet verlenen en je geen dossiers hebt gelezen dan ben je eigenlijk al verloren. Maar het is vooral een ramp voor onze bewoners. Ook voor het vaste team heeft het inzetten van deze werknemers weer zijn weerslag, want alles wat we hebben bereikt in begeleiding of verzorging kan zo teniet worden gedaan. Dan heb ik het over de gewenste benaderingswijze of over een beleid bij decubitus. Het zijn simpel ogende handelingen en gedragingen maar als het niet op de gewenste manier uitgevoerd wordt, is de ramp bijna niet te overzien.
Waar we dan ook nog vaak tegenaan lopen is de makkelijke houding bij verzuim van de zzp’er.
Is het rooster dan eindelijk gevuld dan komen ze echt heel vaak niet opdagen, zonder af te melden. Dan sta je daar met een groep bewoners die uit bed moeten en zorg nodig hebben.
En natuurlijk zijn er ook goede, die lijden onder de kwade. Maar over de goede schrijf ik niet, want dat je verdieping zoekt in de zorgvrager en je verantwoording neemt, dat staat voor zich! Dat is namelijk wat er van je wordt verwacht als je in de zorg wilt werken.

Regels en wetgeving

Wat mij betreft mogen de regels en wetgeving rondom het inzetten van zzp’ers dus veel strenger opgesteld worden. En betere voorwaarden voor het vaste personeel om ze als instelling te kunnen behouden. Dan heb ik het niet alleen over salaris, want geloof mij, toen ik als kostwinnaar aan de slag ging heb ik vele baantjes gehad waar ik veel minder verdiende dan ik nu doe. Maar goede roosters, waardering en vooral het inzetten van voldoende personeel zou een pré moeten zijn. Wij willen namelijk als zorgverlener maar één ding; goede zorg verlenen met veel aandacht en liefde. Dat verdienen onze bewoners namelijk, het is het minste wat wij voor ze kunnen doen. Ik zeg altijd maar zo, ooit komen die ministers die het nu verprutsen misschien ook wel in een situatie terecht dat ze iemand nodig hebben die, grof gezegd, hun kont af moet vegen. Het lijkt misschien ver weg, maar het kan zomaar heel dichtbij zijn.
En of wij dat dan voor deze zogenaamde volksvertegenwoordigers nog willen doen?

Door: Nationale Zorggids / Willeke Schilder