Bij aanvang van mijn eerste dienst lag hij in zijn eigen bed in de slaapkamer. Een vermagerd, getekend gezicht keek mij met kleine oogjes aan. Een klein hoopje mens in een te groot bed. Het was een man van weinig woorden, eigenzinnig, met een vriendelijk karakter volgens zijn mantelzorger en zijn huisarts. Meneers wens was om thuis te sterven, hij wist dat hij niet meer lang zou leven.

Zijn eigenzinnige karakter maakte het soms een beetje lastig. Drie dagen voordat er 24-uurszorg werd georganiseerd, reed hij nog met zijn scootmobiel door zijn kleine dorpje. Een mantelzorger en tevens een goede vriendin zag hem rijden en reed hem achterna. Dit tochtje bleef gelukkig zonder gevolgen, maar was niet helemaal zonder gevaar.  Op haar aandringen heeft hij de sleutel van de scootmobiel aan haar afgegeven, wel met de belofte deze op de kast te leggen voor het geval hij zich toch nog weer beter zou gaan voelen. Maar helaas, dat gebeurde niet.

Naast de mantelzorger was er ook een verzorgende uit hetzelfde dorp die al enige tijd bij hem kwam. Met haar bouwde hij een speciale band op, ze heeft hem in relatief korte tijd goed leren kennen. De verzorgende werd door hem geaccepteerd, en toen de zorg werd aangepast naar 24-uurszorg, bleef zij langskomen om te zorgen voor een goede overdracht. Het was voor ons fijn dat er iemand was die ons kon vertellen wat hij belangrijk vond en wat zijn wensen waren. Zij had samen met de huisarts hem weten te overtuigen dat er 24-uurszorg nodig was als hij thuis wilde sterven. 

Af en toe kwam er vroeg in de ochtend een vriend binnenwandelen. Ze dronken samen een kop koffie, rookten aan de keukentafel een zwaar sjekkie, maakten een praatje en aten een gebakken visje. Stille vrienden, niet erg aanwezig, maar wel een van de weinige mensen in zijn leven. Mijn cliënt wilde geen gedoe aan zijn lijf, dat wat nodig was en beslist niet meer. De eerste twee dagen wilde hij nog graag uit bed om aan de keukentafel een sigaretje te roken. Toen dit niet meer lukte, rookte hij af en toe nog een op zijn bed. Al ging dit wel met veel moeite gepaard. Verder dan de helft van een sigaret kwam hij niet meer. Ik ging dan even bij hem zitten of hield hem in de gaten vanuit de woonkamer. Een paar woorden of oogcontact was genoeg.

De dagen gingen voorbij, met vier zorgverleners wisselden we de diensten af.  Om hem beter te kunnen verzorgen ging hij akkoord met een hoog-laagbed. Veranderingen die voor hem niet makkelijk waren, maar die hij op een gegeven moment wel accepteerde. De meeste tijd van de dag sliep hij, af en toe werd hij wakker en nam dan een slokje drinken of een half sigaretje. Wij zorgden ervoor dat hij comfortabel lag en pijnloos was. Communiceren werd steeds moeilijker, maar hij gaf signalen die vaak voldoende waren om hem te begrijpen.

Zijn betrokken huisarts had in het verleden met hem overleg gehad dat als het ziekbed ondragelijk zou worden, er eventueel overgegaan kon worden tot palliatieve sedatie. Mijn cliënt ging daarmee akkoord. Hij accepteerde het naderende einde. De huisarts kwam bijna elke dag op bezoek na haar dienst, ging dan even bij hem zitten,  maakte zo goed en kwaad als het ging een praatje en hield zijn hand vast. Ook zij vond de zorg voor meneer indrukwekkend.

Meneer is op een ochtend in het bijzijn van een collega overleden. Hij is rustig ingeslapen. Ik vond het erg fijn dat ik met de mantelzorger/vriendin de nazorg mocht doen. Met veel aandacht is door ons uitgezocht wat hij aan had willen hebben, hij is in zijn huisje in de woonkamer opgebaard tot de uitvaart. Zijn huisarts kwam langs, samen zaten we aan zijn bed, we noemden zijn naam met veel respect.

Liza

De reden dat hij in zijn jongere jaren uit Vlaanderen is weggegaan is bizar. De Vlaam heeft ooit gejaagd in de koninklijke bossen. Hij is waarschijnlijk door de koning zelf verzocht het land te verlaten. 

© Nationale Zorggids / Thuiszorg dichtbij