Lopend naar de koffiemachine, zag ik dat ik moest gaan zoeken naar de cupjes. Stilletjes trok ik een laatje open, er lagen verschillende soorten. Uit de kamer kwam plots een stem die vroeg om ook een kopje koffie. “Het oranje cupje graag!” Mijn cliënt was wakker. Ik zette twee koppen koffie en liep naar de woonkamer. “Graag zwart, vroeger nam ik veel suiker, maar nu niet meer in verband met mijn diabetes”, riep de stem opnieuw. Mijn eerste kennismaking met mijn nieuwe cliënt was zojuist een feit.

Ik zette de koffie op een tafeltje naast hem, waar nog maar net een plekje was voor het kopje. Op het te kleine tafeltje met zwarte plekken stond een volle asbak, een brandende kaars , tabak en er lag een oude NRC.  “Ga daar maar zitten”, zei de ietwat hese stem. Ik ging tegenover hem zitten en zag een ongeschoren man, in elkaar gedoken in zijn fauteuil met een wilde kuif, grijze haren en een open gezicht. Zijn benen lagen hoog op een krukje met een kussentje eronder. Zijn ene voet dik bedekt in verband. “Pak jij voor mij een sigaret uit het kastje naast jou?” Ik pakte een sigaret voor hem. Hij stak hem zelf aan, bibberend met zijn hand. Ik begreep nu hoe de zwarte plekjes op het tafeltje er kwamen. Een vrij zakelijk gesprek kwam op gang. Mijn cliënt vertelde nuchter, bijna ironisch over zijn ziektegeschiedenis. Hij eindigde met: “Ik ben behoorlijk ziek, ga deze bol snel verlaten, en heb zorg nodig. Mijn vrouw kan dit niet allemaal alleen, omdat zij zelf ook niet gezond is. Ik vind het vreselijk al die vrouwelijke overdrevenheid en vrouwelijke praatjes. Houd het dus alstublieft kort als je iets te melden hebt, het vermoeit mij alleen maar.”

Inmiddels hoorde ik mevrouw terug komen. In de keuken kreeg ik de rest van de informatie van haar. Meneer was ernstig en ongeneeslijk ziek en had grote diepe wonden op beide onderbenen en op zijn voet. Hij had erg veel pijn en was snel vermoeid. In bed slapen deed hij al een tijdje niet meer. Pijn aan zijn onderbenen en voet maakte het erg lastig om rustig te zitten of te liggen. De wonden werden twee keer per dag verzorgd. Thuiszorg kwam hierin assisteren, omdat het anders te pijnlijk was. Voor de wondverzorging nam meneer zware pijnstillers om het draaglijk te maken.
 
In de weken die volgden kwam ik drie á vier keer per week. Het was bizar om te zien wat pijn met een volwassen mens kan doen. In die periode had ik net de cursus Complementaire Zorg afgerond. Ik vroeg mij steeds af of een lichte massage aan zijn gezonde voet hem niet wat zou ontspannen. Op een van onze koffiemomentjes (met zijn sigaretje), begon ik erover. Toen ik hem mijn idee voorstelde ging hij direct akkoord. Ik stond versteld. Diezelfde dag nog gaf ik hem mijn eerste zorgvuldige voetmassage. Wat ik toen zag gebeuren, maakte mij blij. Mijn cliënt genoot zichtbaar, zijn ogen gingen dicht, hij ontspande. Ik was blij dat ik iets goeds bij hem teweeg kon brengen. Elke dag vroeg hij twee of drie keer of ik zijn voet wilde masseren. Tijdens deze massagesessies, vertelden wij elkaar persoonlijke dingen. Zo vertelde hij mij hoe hij zijn vrouw had ontmoet. Een prachtig verhaal wat hem zo menselijk maakt:

Na lange tijd hard werken aan zijn bedrijf in het westen, vond hij dat het tijd was geworden voor een vrouw. Hij zei erbij dat hij niet de makkelijkste was en daardoor wist dat het een moeilijke klus zou worden. Een contactadvertentie werd de manier. En verrek, veel dames reageerden daarop (zei hij met een twinkeling in zijn ogen). Uiteindelijk bleven er twee meisjes over. ´Meisje Amersfoort´en ´meisje Groningen´. “Meisje Groningen werd mijn meisje,” zei hij met volle overtuiging. Ik zag aan zijn gezicht hoeveel zij voor hem betekende. “En toen ben ik mijn meisje achterna gereisd van Den Haag naar Groningen.”

Die koffiemomentjes leverden prachtige verhalen, maar ook vele momenten van pijn, woede en verdriet. Meneer heeft nog een paar weken geleefd, hij is 's nachts in het bijzijn van zijn ‘meisje Groningen’ overleden. 

Liza

© Nationale Onderwijsgids / Thuiszorg dichtbij