Mijn cliënt lag in bed in de woonkamer, centraal en dicht bij de schuifpui zodat ze in haar geliefde tuin kon kijken. De tuin die tot voor kort haar domein was geweest. Nu zorgde haar dochter ervoor dat ze kon genieten van de plantjes en bloemetjes. Buiten stond, naast de schuifpui, een buitentafel waar altijd mooie planten en bloemen van het seizoen op stonden. Ook lag er vogelvoer, zodat mijn cliënt kon genieten van de vogeltjes die het voer kwamen oppikken. Dochter en zoon waren erg begaan met hun moeder. Beiden kwamen regelmatig naar huis om, samen met ons, hun lieve moeder te verzorgen.

 

De dochter was huisarts. “Ik wil graag als dochter bij mama op bezoek komen”, was het eerste wat ze tegen mij zei. “Ik bemoei mij niet met het medische gedeelte van de ziekte van mijn moeder. Dat laat ik graag aan jullie over en aan haar huisarts.” En dat deed ze. Ze kwam als dochter. Ze hielp graag mee met het verzorgen, het eten bereiden, de boodschappen doen, maar ook met haar moeder helpen met eten. Ze genoot van het samen naar muziek luisteren of gewoon van even alleen bij haar zijn.

 

Als zoon met partner kwam overnachten, werden er boodschappen gehaald om daarna uitgebreid te gaan koken. Wij mochten als zorgverleners altijd mee-eten. Hun moeder genoot van het samenzijn met haar kinderen. Van de geluidjes die ze hoorde wanneer zoon en partner met de voorbereidingen bezig waren in de keuken. De bekende geluidjes in haar huis van haar kinderen brachten zoveel mooie herinneringen naar boven. Als het even kon, schoof ook dochter aan tafel om mee te eten. Het was bijna elke avond een fijn samenzijn met in ieder geval één van haar kinderen. Helaas kon mijn cliënt niet meer bij haar gezin aan tafel eten. Toch maakte ze deel uit van het geheel, doordat het bed en de eettafel dicht bij elkaar stonden. En ook al viel ze af en toe in slaap, toch was ze bij hen.

 

Voor de zorg was door zoon en dochter met beleid een schema opgesteld voor andere familieleden die graag wilden helpen.  Zussen en vriendinnen kwamen met veel aandacht haar verzorgen, om nog even bij haar te kunnen zijn. Met liefde werden haar handen, voeten en gezicht zachtjes gestreeld en gemasseerd. Het was een warm gezin met vele lieve familieleden. Samen met de echtgenoot werd de stervensfase met veel aandacht, verdriet, liefde maar ook gepaste vreugde doorstaan.  

 

Mijn cliënt ging in de loop der weken langzaam achteruit. Het leek een vlammetje die steeds meer doofde. Na enkele weken is ze ‘s nachts alleen ingeslapen.

 

Liza