Uit het oog, niet uit het hart

Een patiënte had veel pijn en lag alweer een tijdje in het ziekenhuis. Het begon jaren geleden met Hodgkin en ging later over in borstkanker. Sinds 4 jaar had zij botkanker dat was uitgezaaid. 

Ineens

Vorig jaar in maart 2018 had ze een goede werkdag gehad. Ze was manager zorg van een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. In de avond ging ze met haar drie dochters gezellig op de bank film kijken. De volgende ochtend was ze alleen thuis op haar vrije dag. Ineens, uit het niets, had ze heel veel pijn. Telefonisch had ze van de arts het advies gekregen om morfine te gebruiken. Dat deed ze en ze ging even op bed liggen. Toen ze wakker werd had ze geen controle over haar lichaam en kon ze niks meer van de pijn in haar rug en liezen. Diezelfde dag in het ziekenhuis op de afdeling Medische Oncologie kreeg ze onderzoek na onderzoek. Maar beter zal ze niet worden.

Verwenmoment

Ik pakte mijn spullen uit mijn tas. Een handdoekje, twee penselen en kompressen. Dit legde ik naast haar op de tafel. Daarna zette ik een ontspannen muziekje aan op de achtergrond. Ik waste mijn handen. Vervolgens begon ik met de penselen vanaf haar decolleté langzaam te masseren.

Gedachtenis

Ze opende langzaam haar ogen. Haar lichaam was tot rust gekomen. Dat merkte ze op doordat ze minder stuiptrekkingen had. Ze voelde even geen pijn maar ontspanning. Heerlijk, zei ze. Voordat ik wegliep zei ze: “Ik heb me voorbereid. Drie koffers met herinneringen heb ik gemaakt voor mijn lieve dochters.” Na die woorden liep ik de afdeling af, niet wetende dat ik haar vaker ontspannende behandelingen ging geven.

Moedershart

Elke keer als ik mijn rondes liep op de afdelingen en ik zag dat zij lag opgenomen, ging ik bij haar langs. Al was het soms alleen even voor een praatje. Dan vertelde ze graag over haar dochters:

Haar adoptiedochter voelde zich niet gewenst bij een ander gezin. Ze kwam zo een keer aanwandelen op een avond na een hockeytraining van haar dochter. Sindsdien is ze nooit meer weggegaan en heeft ze drie meiden in huis.

Haar drie dochters, zei ze dan. Wat een sterke en lieve alleenstaande vrouw, en zo’n mooi hart!

Niet storen

Op een dag in april 2019 zag ik dat zij weer opgenomen was. Maar op haar deur stond NIET STOREN! De rek was eruit. Het was voor haar genoeg geweest. Ze wilde op de 23ste van april heengaan. Op dezelfde dag als de zoon die zij vroeger had. Een maand voordat hij twee werd is hij door ziekte overleden. Die pijn blijft altijd, vertelde ze. De 23ste lukte niet meer. Twee weken ervoor koos zij om het leven los te laten.

Citaat Dag Hammarskjöld
“Ook als het sterven dan een sociale functie moet zijn, geef me dan de genade om er stil tussenuit te gaan, op mijn tenen, zonder te storen.”

Lily van Dijken werkt als welzijnsspecialist in de omgeving Utrecht. Ze vindt het belangrijk om volledige aandacht te geven aan patiënten en mantelzorgers. Dit doet ze door het geven van wellness-behandelingen. In samenwerking met de Poli Ondersteuning bij Kanker in het UMC Utrecht Cancer Centrum geeft ze net dat stukje positieve energie waar een patiënt of mantelzorger behoefte aan heeft. 

© Nationale Zorggids / Lily van Dijken