Zelf heb ik me al jarenlang voorgenomen om in januari maar weer eens wat af te vallen. Je kent het wel...de vakantiegidsplaatjes passeren de revue bij het uitkiezen van de zomervakantie, terwijl je nog kerstvakantie hebt. Het idee van afvallen daarbij is dat je tegen die tijd weer goed in je zomerkleding past. Het is me zelden gelukt om die reden. Ik kocht gewoon jurken een maatje groter. Een goede reden om maar weer eens te gaan shoppen. Een andere leuke ‘verslaving’ buiten lekker eten en drinken. En zo waren mijn gedachten en hersenen mij weer te slim af.

Daar zit ‘m gelijk de crux van al die voornemens. Het lukt niet zo best om onszelf er aan te houden, hoe goed die voornemens ook zijn. We weten heus wel dat het beter is om wat af te vallen of om minder te drinken. We weten echt wel dat de hele dag op je telefoon kijken en weinig bewegen niet goed is voor je lijf en psyche. Maar het is best wel een opgave om dit soort ‘wetenschappen’ om te zetten in effectief gezond gedrag.  Leefstijlgeneeskunde, een stokpaardje van het afgelopen jaar, lukt alleen als iemand echt graag wil veranderen en daar heb je een flinke dosis motivatie voor nodig. Een crashdieet helpt je alleen (tijdelijk) van kilo’s af maar niet van een ongezonde leefstijl, dus vliegen de kilo’s er binnen niet afzienbare tijd weer aan. Goede voornemens die verzanden op die manier na de eerste weken..

Maar wat werkt dan wel?

Inmiddels ben ik daarover wat wijzer geworden. Door schade en schande maar ook door psychologisch onderzoek. Wat mij bijvoorbeeld hielp om in 2006 eindelijk te stoppen met roken na zoveel jaar verwoede stoppogingen met kauwgom, pleisters etc. was ‘angst’ en een flinke griep. Ik was bang om ernstig ziek te worden en had vanwege de griep al drie dagen niet meer gerookt. Toen ik opknapte, besefte ik dat ik automatisch lichamelijk al afgekickt moest zijn. Nu was het alleen nog de psychische verslaving de baas worden. Mijn angst hielp mij standvastig te blijven tegen de trek naar een sigaret. Een soort ‘nu of nooit gevoel’ maakte zich van mij meester en hielp na zoveel faalpogingen te slagen en de spreekwoordelijke knop om te zetten. Ik werd me bewust van de positieve effecten: het eten smaakte lekkerder, alles rook zoveel beter, mijn conditie verbeterde vlotjes tijdens het fietsen en mijn adem, kleding en haren roken frisser. Het allerfijnste was eigenlijk wel dat ik me nooit meer druk hoefde te maken of ik nog een rookpauzes had, mijn aansteker vol zat of genoeg sigaretten bij me had. Wat een rust gaf dat uiteindelijk in mijn hoofd.

De psyche houdt niet van leegte

Stoppen met iets kan je alleen doen als je er iets anders voor in de plaats zet. De psyche houdt niet van leegte. Een leeg moment, een leeg gevoel...we willen het vullen. Dus als je iets wil verbeteren aan je leefstijl is het handig om van te voren te bedenken wat je gaat doen tijdens het ‘stoppen’. Wat komt er voor in de plaats? En als je iets bedenkt, bedenk dan vooral iets wat je leuk vindt, waar je blij van wordt. Onze hersenen reageren het beste op dingen die we leuk vinden. Noteer de leuke dingen, de dingen die je in het vooruitzicht hebt, de beloningen die jij jezelf geeft als je succesjes hebt behaald onderweg naar een nieuwe gewoonte. Wil je op de lange termijn succesvol met iets zijn, dan helpt het als je op de korte termijn ook iets in het vooruitzicht hebt waar je blij van wordt. Alleen de lange termijn als ultiem doel, is super lastig om vol te houden bij kortetermijnverleidingen.

Nieuwe gewoonte

En tenslotte realiseer je dat leefstijlveranderingen net als alle andere veranderingen in je leven, de meeste kans op succes geven als ze een nieuwe gewoonte worden. Een nieuwe routine die past in je dagelijks leven. Het duurt 6 tot 11 weken om een nieuwe routine in te ‘slijten’ dus geef niet te snel op. Je zal een paar keer vallen...dat is niet erg...zolang je maar niet weigert om weer op te gaan staan.

Een gezond en liefdevol 2020 gewenst!

© Nationale Zorggids / Jolande Rommens-Musquetier