Ik doe het ook wel, kijken op mijn smartphone of tablet. Vooral bij lange ritten in het openbaar vervoer is het een tijdverdrijf die de verveling wat tegengaat. Ik lees boeken op mijn tablet of hou mijn mail, spelletjes en social media bij op mijn telefoon. Maar heel vaak vind ik het vermoeiend, kijken naar zo’n klein scherm en proberen te concentreren op wat daar allemaal gezegd en gedaan wordt. Het gaat vaak nergens over. Ik kijk naar buiten want tegenover mij zit een wired jongeman. Ik zie voorbij razend landschap, dieren op velden of in water. Onderweg in Duitsland zie ik heel andere dieren dan in Nederland. Ik zie reeën en ooievaars. Best veel en vaak eigenlijk, op geel gemaaide graslanden. In Nederland zag ik vooral hazen in groen gras. Ik vroeg me af of anderen het ook hadden gezien, maar dat denk ik niet want die keken niet naar buiten.

Het gesprek aangaan

Ik kijk om me heen en probeer mensen te bestuderen. Een favoriete bezigheid van me. Ik zie een oudere meneer met een racefiets, samen met een mevrouw van middelbare leeftijd die zo’n speciaal fietsbroekje met een verhard zitvlak aan heeft. Ze keuvelen wat met de andere fietsers. Veel jongere mensen die ‘wired’ zijn. Dan komt er een oude man de coupé binnen, bij een van de vele stops. Hij gaat naast een ‘wired’ jongedame zitten van begin twintig. Hij spreekt haar gelijk aan en vraagt wat ze doet? Werkt ze of is ze student? Een simpele vraag en ik ben benieuwd wat ze gaat doen nu? Wimpelt ze de man af omdat ze op haar smartphone wilt kijken? Gaat ze een beleefd kort gesprekje aan?

Echt contact

Tot mijn verassing begint ze enthousiast te vertellen over haar studie en ze bergt haar smartphone op. Ze studeert voor lerares en ze wil later op een middelbare school scheikundeles geven. De man reageert geïnteresseerd in haar verhaal. Ik schat hem in de 70. Hij vertelt nadat hij haar beluisterd heeft over zijn eigen tijd op een universiteit waar hij lesgaf. Toevallig ook in chemie. Ze lacht, nee zo hoog wil ze niet gaan qua niveau. Hij vraagt wat haar interesse heeft en samen zitten ze geanimeerd wel zeker een uur in gesprek. Het gesprek wordt soms persoonlijker. Over zijn vrouw die overleden is en kinderen, die elders wonen. Over haar toekomstplannen. Er wordt gelachen, verhalen worden verteld. Er is echt contact en de jongedame en deze oude meneer gaan helemaal in elkaar op totdat beide op het eindpunt van de trein uitstappen. Ze hadden echt contact.

Ouderen vragen, jongeren luisteren 

Grappig genoeg zijn het vaak de oude mensen die een praatje maken. Die gewend zijn om met iemand in gesprek te gaan. Ze stellen vragen en vertellen over zichzelf en hun ervaringen. Jonge mensen luisteren meer, merk ik als ik de spreektijd van beiden bijhoud.

Geluksgevoel verhogen

Het is wetenschappelijk onderzocht dat mensen gelukkiger worden van een gesprekje met iemand. Dat kan net zo goed met een vreemde zijn, dat maakt niet uit. Het verhoogt het geluksgevoel als je gesprekjes hebt met anderen. Het is dan best nog spannend om een gesprek te beginnen want hoe doe je dat als je de ander niet kent? Die drempel moet je dan wel durven nemen en dat vraagt oefening. Vaak doen dus...

Ik vraag me af hoe dat verder gaat als die oude mensen er niet meer zijn. Vinden er dan nog gesprekken plaats in het OV? Wat doet dit met ons geluksgevoel als die gesprekjes met iemand in de trein of metro steeds minder plaatsvinden? Voor veel jonge mensen is het vaak spannend om zomaar een gesprek te beginnen met iemand die je niet kent. Ze weten vaak niet hoe of durven niet zo goed.

Beginnen met een vraag

De meeste gesprekjes beginnen met een vraag. Een open vraag die de ander uitnodigt om te vertellen. Wat doe je in het dagelijks leven? Hoe was je dag? Waar ga je naar toe? Wat ga je er doen? Probeer het eens uit, het wordt steeds makkelijker naarmate je het vaker doet en het verhoogt je geluksgevoel, elke keer dat je een goed gesprekje hebt gehad. Je weet weer wat nieuws. Ik ben benieuwd wat het je opgeleverd heeft, echt contact maken. Durf je deze uitdaging aan?

© Nationale Zorggids / Jolande Rommens-Musquetier