Wearables, ingestibles en embeddables. Het zijn hippe termen voor minuscule sensoren die het lichaam via verschillende ingangen controleren. Zo kan de bloeddruk worden gemeten met een smartwatch aan de pols (wearable) en met een ingebrachte pacemaker wordt het hart ondersteund (embeddable). Omdat we op steeds kleinere schaal kunnen werken, raakt het gebruik van deze middelen in een stroomversnelling. Maar er wordt met name veel vooruitgang geboekt op het gebied van ingestibles. Het zijn pillen of capsules die voorzien zijn van een sensor. Echter, deze technologische vooruitgang biedt wel reden tot zorg.

Voordelen ingestibles

In de VS worden ingestibles (slimme pillen) steeds vaker ingezet bij de behandeling van patiënten. Dergelijke pillen, die worden ontwikkeld door onderzoekers in samenwerking met de farmaceutische industrie, bestaan uit een capsule waarin een apparaatje is gevestigd. Ze kunnen verschillende functies hebben. Zo kan een signaal worden verstuurd naar een arts wanneer een pil niet op tijd is ingenomen. Een andere mogelijkheid is dat lichaamswaarden wekenlang in de gaten worden gehouden en dat aandoeningen in een vroeg stadium kunnen worden gedetecteerd. Binnenkort kunnen diabetespatiënten met behulp van slimme pillen insuline inslikken in plaats van inspuiten. Ik heb hier vorige maand een interessante blog over geschreven op Diabetesmagazijn.nl. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat de inzet van ingestibles resulteert in een reductie van de zorgkosten. Verkeerd medicijngebruik kan leiden tot complicaties en spoedopnames. Bovendien moeten onnodig veel medicijnen worden voorgeschreven. Deze kosten lopen in de VS in de miljarden dollars. Met slimme sensoren in capsules worden signalen verstuurd en het verkeerde medicijngedrag kan direct worden gecorrigeerd. Met andere woorden, ingestibles zijn gewenst.
 

Commerciële mogelijkheden

Maar een gevolg van dergelijke eHealth-initiatieven is dat steeds meer bedrijven zich zijn gaan mengen op de zorgmarkt. Commerciële belangen zijn van invloed. En niet zonder reden. Stel dat een ingestible wordt ontwikkeld, die een maand lang het lichaam controleert op tekorten aan vitamines en mineralen. Deze data kunnen gemakkelijk worden vertaald naar een app die op basis van deze tekorten een boodschappenlijst opstelt. Is er een magnesiumtekort? De boodschappenlijst wordt aangevuld met noten en fruit. Vervolgens worden deze data verstuurd naar een online supermarkt zoals Picnic. Die voert deze boodschappenlijst uit en je hebt de volgende dag de boodschappen in huis. Kortom, het inzetten van ingestibles bij consumenten levert interessante data op die kunnen worden vertaald naar het aanbieden van gepersonaliseerde producten en diensten.
 

Delen van data

Toch is er een keerzijde. Medische data zijn het nieuwe goud. Op basis van individuele informatie kunnen gepersonaliseerde advertenties worden aangeboden wanneer de patiënt toestemt met het delen van data. En dat is vrij reëel. Veel producten en diensten, denk aan apps en gadgets, kunnen gratis of voor weinig geld worden aangeboden, in ruil voor het delen van privacygevoelige data. Op dit moment kunnen sensoren worden ontwikkeld die de grootte hebben van een zandkorrel. Zal er voortaan bij de ingrediënten staan dat er ook een sensor is toegevoegd, die jouw data doorverkoopt aan derden? Een mogelijke consequentie is dat de ene groep consumenten continu op de hoogte wordt gehouden van lichaamstekorten en mogelijke aandoeningen in ruil voor het delen van deze data, terwijl een andere groep consumenten dit niet doet en daardoor minder snel weet wat er aan de hand is in het lichaam. Ik kijk met argwaan naar de kloof tussen mensen die techniek omarmen en mensen die hier bewust nee tegen zeggen. Het is een verontrustend vooruitzicht, want niet iedereen kan een even goede inschatting maken van de gevolgen bij het delen van medische informatie. Ik juich het gebruik van ingestibles toe, wanneer de data alleen in handen komen van de arts. Het geven van toestemming van dergelijke medische info aan derden kan verstrekkende gevolgen hebben. Een email die wordt ‘meegelezen’ vind ik niet zo erg, maar lichamelijke info is een ander verhaal.
 
Sebas Eikholt werkt als redacteur voor het gezondheidsplatform Patientempowerment.nl. Een website met veel aandacht voor patiënten die meer vrijheid en verantwoordelijkheid willen over de eigen zorg en behandeling. Sebas schrijft regelmatig nieuws en opiniestukken op het eigen gezondheidsplatform, maar ook op andere websites. Hij is met name geïnteresseerd in de ontwikkelingen op het gebied van digitale zorgtoepassingen, oftewel eHealth.
 
© Nationale Zorggids / Sebas Eikholt