Meer aandacht voor vallen noodzakelijk

In onze gecultiveerde welvaartsmaatschappij is geen ruimte voor vallen. Vallen is ongemakkelijk. Vallen doet pijn. Pijn is behalve pijnlijk ook ongemakkelijk, voor de meeste mensen. In het openbaar vallen krijgt een derde dimensie: het gevoel van schaamte. Vallen heeft te maken met controleverlies. Controleverlies willen we graag voorkomen. Zeker in het openbaar.

De infrastructuur is helemaal ingericht op gemak. Alles is er op ingericht dat onze vervoermiddelen zonder hobbels kunnen rollen en wij in de benenwagen zonder hobbels vooruit komen. De wegen zijn geasfalteerd en de stoepen bekleed met vlak materiaal. Hoe hoger het budget van de burgemeester, des te gladder de ondergrond.

Oefening baart kunst

Voor de rechtopstaande mens kent de systemen die verantwoordelijk zijn voor evenwicht en balans in een dergelijke omgeving nauwelijks nog uitdaging. Deze systemen zijn het evenwichtsorgaan in de hersenen en de propriocepsis, de houdings- en positiezin, in voeten en benen. Het gezegde ‘oefening baart kunst’ is hier wel terecht.

Veel oudere mensen hebben moeite met afstappen van een stoep en het betreden van een trap zonder trapleuning. Vallen is ongemakkelijk, maar voor de oudere mensen zijn de gevolgen al snel veel serieuzer. Bij wat schrammen en beurse plekken worden zij verwezen naar de fysiotherapeut. De therapie bestaat dan uit balansoefeningen met speciaal daarvoor ontworpen oefenmateriaal en het lopen over, jazeker, oneffen ondergrond. Wanneer de lichamelijke gevolgen ernstigere vormen aannemen is één enkele val het begin van ´lifechanging´ hospitalisatie.

Rigiditeit

Uit de statistieken blijkt dat dit steeds vaker gebeurd. Naar mijn mening ligt dit, behalve aan de toenemende vergrijzing, aan de toenemende rigiditeit in het hoofd en de benen voortkomend uit het bewegen in een omgeving  met een makkelijke ondergrond, waaronder overigens ook voor een groot deel van de tijd de stoel.

Valpreventie krijgt eindelijk aandacht krijgt in de wetenschap. Termen als Virtual Reality en Monitoring Systems worden genoemd. Ik stel voor om te beginnen bij het verbeteren van de Actual Reality: met het creëren van een leefomgeving waarin de genoemde lichaamsytemen dagelijks worden uitgedaagd en getraind en voor de momenten dat het toch zover is het opnieuw leren vallen.

Door: Nationale Zorggids / Brian Oosterling