Is van onszelf houden egoïstisch?
Laatst gaf ik een lezing bij in Delft over ‘Liefde voor jezelf, egoïstisch of niet?’ Tja, de kunst is de balans te bewaren. Vroeger werkte ik altijd met de flip-over. Nu gebruik ik alleen een theeschoteltje. Dat is veel makkelijker en blijft langer hangen.
De kern van het schoteltje is ons ware zelf. De ziel… zonder de beperkingen van gedachten over onszelf of die van anderen. Zonder de overlevingsstrategieën, de wrok, de spijt en nog zo wat kwetsuren die we hebben opgelopen of waar we nog ergens mee rond lopen in het leven. Ons pure zelf, de kern.
Het ego
De rand van het schoteltje is het ego, het ‘dit had niet mogen gebeuren’ en ‘ik kan dit niet… of juist beter dan de ander…’ het ‘wie denk je wel dat je bent’ en ‘Oh, God, waar moet het naar toe met deze wereld?’ De onrust, de angst, de onzekerheid, het gekwebbel in ons hoofd. De angstige verliefdheid, de hete gedachten, het afwachten en het slachtofferschap. Het ‘ik ben beter of slechter dan de ander…’ het beledigd zijn, het beledigen.
Binnen in de kern is er rust, wijsheid, het wonder, de verwondering, de bezieling, Zijn, leven, het avontuur, de moed, de diepe ontspanning en het overzicht, de diepste Liefde, de verbinding met het universum en met alle andere kernen van theeschoteltjes in de wereld.
De kunst is om ons bewust te zijn wie we zijn: identificeren we ons met de rand van het schoteltje of met de kern? Dan kunnen we elk moment een nieuwe keuze maken… wie ben ik, de rand of de kern? Dan uitademen en thuiskomen als het slotakkoord van een symfonie.
Eerst van jezelf houden
Het wordt de laatste jaren zo vaak gezegd: je moet eerst van jezelf houden. Vaak schuurt dat wat in de maag… egoïsme, alleen aan jezelf denken, ikke en de rest kan stikke. Mensen kijken soms wat onzeker als ze het horen zeggen. Hoe doe je dat in Godsnaam van jezelf houden?
De scheidslijn tussen egoïsme en van je zelf houden is dun… waar ligt de balans?
Genoeg mensen die zoveel van zichzelf houden dat ze anderen niet meer zien en zorgen dat ze zoveel mogelijk voor zichzelf binnen halen en daarbij over lijken gaan. Denk niet dat het hier om echte liefde gaat maar om een overlevingsstrategie uit angst niets meer te hebben of niemand te zijn. Net zoals het jezelf uitleveren en altijd voor anderen klaar staan de andere kant van de medaille is en ook een strategie om te overleven die ergens in de jeugd is ontstaan. Velen die daar overspannen van raken. Neem mantelzorgers die zoveel te zorgen hebben voor een familielid of geliefde dat ze het niet meer aan kunnen en geen tijd voor zichzelf over houden.
We hebben allemaal natuurlijk weleens de neiging de éne of de andere kant op.
Om op een gezonde manier van onszelf te houden is het nodig om af en toe stil te zijn. Even van de snelweg van het leven af en alleen met jezelf zijn. Wat heb ik nodig om gezond te zijn, om tijd voor mezelf te hebben, om mijn leven te kunnen leven zodat ik me gelukkig voel in welke omstandigheden dan ook? Als ik goed voor mezelf zorg, kan ik er ook ruim zijn voor anderen.
Merk zelf dat als ik tijd en ruimte organiseer voor mezelf dat ik er daarna makkelijker voor anderen kan zijn. Doe ik dat niet dan ga ik me op den duur irriteren, opgesloten of benauwd voelen.
Zorgen voor jezelf
Zorgen voor jezelf: als ik niet goed voor mijn lichaam zorg dan word ik ziek en is het al helemaal afgelopen met zorgen voor anderen. Als ik niet goed voor mijn geest zorg door mezelf te inspireren met goede boeken, lezingen, interessante gesprekken en films, en mediteer om in mezelf te duiken dan droog ik op en heb ik niets interessants meer te melden.
Als ik niet goed stil sta bij mezelf dan doe ik dingen die ik niet wil doen en die tegen mijn gevoel of geweten ingaan. Als ik teveel meega in wat anderen willen en niet mijn eigen pad volg om anderen te pleasen dan blijkt na een paar jaar dat ik op het verkeerde spoor zat en dat maakt ongelukkig. Dus af en toe letterlijk stil staan maakt dat ik weer weet wat ik wil en waarom ik doe wat ik doe en maak ik nieuwe keuzes die wel bij me passen. Dan hou ik zoveel van mezelf… dat mijn hart er van gloeit en neem ik de hele wereld daar in mee.
© Marja Ruijterman / Nationale Zorggids
