Hoe herken je een koortsstuip en wat moet je doen?

Kinderen tussen de 6 maanden en 6 jaar kunnen een koortsstuip krijgen als ze koorts hebben. Een koortsstuip kan zelden kwaad, maar kan voor ouders en kind heel angstig zijn om mee te maken. Hoe herken je een koortsstuip bij je kind en wat kun je als ouder doen om hem of haar te helpen?

Bij een koortsstuip verstijft het lichaam van een kind helemaal, waarna de armen en benen hevig schokkende bewegingen maken. Het kan tot wel vijftien minuten duren voordat deze bewegingen stoppen. Tijdens de koortsstuip kan een kind even stoppen met ademen. Ook kan een kind het bewustzijn verliezen, kunnen de ogen wegdraaien en kan het gezicht bleek, grauw of blauw worden. De kans dat een kind na de stuip nog even suf en niet alert is, is groot. Ongeveer een uur erna worden kinderen meestal weer helder en zijn ze ook weer aanspreekbaar.

Een koortsstuip komt het meest voor bij kinderen rond 1,5 jaar en 2  tot 5 van de 100 Nederlandse kinderen heeft ooit een koortsstuip gehad.

Ontstaan koortsstuip

Kinderen die gevoelig zijn voor koortsstuipen krijgen deze meestal aan het begin van hun ziekte, bij opkomst van de koorts. Het is zelfs mogelijk dat zo’n stuip al optreedt voordat je een thermometer in de buurt van je kind hebt gehad. Het komt over het algemeen niet voor bij kinderen die al hoge koorts hebben. De oorzaak is veelal onschuldig en een koortsstuip heeft niets te maken met de ernst van een infectie.

Hoe vaak kan een kind koortsstuipen krijgen?

Hoe vaak een kind koortsstuipen krijgt is eigenlijk niet te zeggen. Sommige kinderen zullen er slechts eens in hun leven mee te maken krijgen, andere kinderen zijn er gevoeliger voor en krijgen vaker koortsstuipen bij opkomende koorts. Na een eerste stuip is de kans op een volgende wel groter. Een tweede koortsstuip komt voor bij ongeveer 30 procent van de kinderen die een eerste koortsstuip heeft gehad. Zodra een kind 6 jaar is, komen ze eigenlijk niet meer voor.

Is een koortsstuip gevaarlijk?

Een koortsstuip is angstig voor ouders om mee te maken. Ze kunnen denken dat hun kind erdoor komt te overlijden, maar dat is niet zo. Kinderen overlijden niet aan de gevolgen van een koortsstuip en ze zullen er ook geen hersenbeschadiging door oplopen. Wel is er een licht verhoogde kans op epilepsie bij kinderen die ooit meerdere koortsstuipen hebben doorgemaakt: twee van de honderd kinderen met een koortsstuip krijgt later epilepsie, aldus het Isala Ziekenhuis.

Diazepam of midazolam

Een koortsstuip is helaas niet te voorkomen. Merk je dat je kind begint te schokken, leg hem of haar dan op de zij en zorg ervoor dat die niet kan vallen of ergens tegenaan kan stoten. Wel is het belangrijk om 112 te bellen of de huisarts op de hoogte te stellen van de koortsstuip. Ambulancepersoneel of de huisarts komen op controle. Een koortsstuip die nog niet voorbij is tegen de tijd dat de huisarts of het ambulancepersoneel er is, kan worden gestopt met diazepam. Dit middel wordt met een tube via de anus ingebracht en werkt binnen 5 tot 10 minuten. Soms geven ze de neusspray midazolam, dat eenzelfde werking heeft als diazepam.

Wanneer de koortsstuip anders verloopt dan een ‘normale’ koortsstuip, bijvoorbeeld als een kind jonger is dan 6 maanden of ouder dan 6 jaar, als de schokken langer dan 15 minuten duren of als een kind in één koortsperiode meer koortsstuipen krijgt, dan kan onderzoek in het ziekenhuis nodig zijn. De schokken kunnen in enkele gevallen een signaal zijn dat een kind een hersenvliesontsteking heeft.