Wendbaar (agile) ondernemen kent 4 valkuilen

Wendbaar ondernemen is ‘hot’. Ook in de zorg. We praten tegenwoordig over zelfsturing, agile werken, scrummen in projecten en lean processen. Vaak goede initiatieven, maar wil je écht wendbaar worden, dan komt er veel meer bij kijken. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Sjors van Leeuwen, schrijver van het boek ‘Wendbare strategie op één A4?’ ziet in de praktijk vier grote valkuilen. 

Het draait om strategische wendbaarheid

Als je écht wendbaarder wilt worden als organisatie dan moet je verder kijken dan zelfsturing en agile werken alleen. Je moet dan ook kijken naar aspecten als het kompas van de organisatie, verbindend leiderschap, externe gerichtheid, rolling strategy, permanente innovatie, modulair businessmodel, flexibele werkorganisatie, digitale transformatie en een merk-klantrelatie die soepel meebeweegt met veranderingen in de koers van het bedrijf.

4 belangrijke aandachtspunten

De omslag naar een strategisch wendbare organisatie is niet eenvoudig. Het raakt immers alle geledingen in de organisatie, van top tot werkvloer en van strategie tot operatie. Daarbij spelen vier aandachtspunten een belangrijke rol:

1. Kunst en geen kunstje

De omslag naar een strategisch wendbare organisatie – en de invoering van agile-principes – is geen ‘kunstje’ dat je er even bij doet. Met alleen het uitdelen van een boekje over scrum of een introductiemiddag op de hei, ben je er niet. Maar al te vaak vallen bedrijven na een veelbelovend begin terug in hun oude vertrouwde werkwijze omdat de rest van de organisatie niet aansluit. Agile ondernemen raakt het hele bedrijf. Dat betekent een langdurig organisatiebreed verandertraject dat ‘agile’ aangepakt moet worden en waarbij het topmanagement de kar trekt. Het vraagt visie, focus, veranderkracht en voorbeeldgedrag om dat voor elkaar te krijgen. Evolutie in plaats van revolutie en langetermijn- én actiegericht.

2. Mindset en geen methodiek

Snel en wendbaar ondernemen vraag vooral een andere houding en een andere manier van denken en werken. Continue alert zijn, nieuwsgierig, ondernemend, flexibel inspelen, fouten durven én mogen maken, zelfkritiek, samen werken, zelforganiserend teamwork, innoveren als kerncompetentie, kortcyclisch experimenteren, leren, optimaliseren en accelereren. Op alle niveaus in de organisatie. Dat vraagt tijd om dit voor elkaar te krijgen. Agile is dus geen methode, model of plan van aanpak. Het gaat niet om de invoering van methodieken, technieken en tools zoals scrum, sprint en kanban. Dat zijn hoogstens handige hulpmiddelen om je doel te bereiken. Managers en medewerkers moeten wel kennis hebben van de grondbeginselen van het agile-gedachtegoed en goed overweg kunnen met methoden en technieken. Want het is zoals de Engelsen zeggen: ‘A Fool with a Tool is still a Fool’.

3. Wendbaar veranderen en geen blauwdruk

Practice what you preach! De omslag naar een snelle en wendbare organisatie heeft de grootste kans van slagen met een ‘agile’ aanpak. Waarbij je soepel inspeelt op veranderende omstandigheden en voortschrijdend inzicht. Een traditionele blauwdruk-aanpak werkt contraproductief. Creëer de juiste omstandigheden in de organisatie waardoor de kans dat het goed gaat en beklijft vanzelf groter wordt. Groot denken, klein beginnen en snel leren, optimaliseren, opschalen en successen vieren binnen en buiten de organisatie. Geen waterval-methoden met bureaucratische programmastructuren, maar een meer organische, praktische en doelgerichte aanpak op basis van een flink portie gezond boerenverstand. Iedere organisatie is uniek en verdient zijn eigen aanpak. Waarbij het soms nodig is om door bestaande structuren en kleilagen in de organisatie heen te breken. Maak gebruik van best practices op agile-gebied, boek snel resultaat en zorg voor een olievlekwerking.

4. Strategisch én operationeel

Alle kleine beetjes helpen, maar met alleen een agile-werkwijze op de werkvloer ben je er niet. Zeker niet als de rest van de organisatie nog op de oude vertrouwde hiërarchische manier werkt. Ervaringen uit de agile-praktijk leren dat traditionele en nieuwe organisatie-/werkvormen maar moeilijk naast elkaar kunnen bestaan. Een ‘beetje’ agile ondernemen levert niet echt wat op. Snel en wendbaar ondernemen lukt pas goed als alle organisatieniveaus en bedrijfsfuncties daarbij betrokken zijn. Het helpt als je de klant en de klantbehoefte centraal stelt. Daarmee krijg je focus en richting. Met de ‘business’ in de lead. Vanuit dezelfde gezamenlijke ambitie, visie en principes. Verticaal én horizontaal. Strategisch én operationeel.

Oude wijn én nieuwe zakken

Snel en wendbaar ondernemen is van alle tijden. Dat wil niet zeggen dat er de afgelopen decennia niets gewijzigd is. De Formule1 draait nog steeds om het winnen van races maar de omstandigheden, parcoursen, auto’s, techniek, budgetten, autoteams en rijders van nu zijn niet te vergelijken met die uit de jaren vijftig. Vraag dat maar aan vader en zoon Verstappen. Zo is het met ondernemen ook. Strategische wendbaarheid is oude wijn in nieuwe zakken. Maar die nieuwe zakken moeten wel gemaakt worden. Het vraagt in de huidige tijd een geheel andere benadering dan we de afgelopen honderd jaar gewend zijn. Albert Einstein wist het al langer: ‘Als je doet wat je altijd deed dan krijg je wat je altijd kreeg’. Het roer moet dus om en dat kost bloed, zweet en tranen en vergt een lange adem.

Snelheid biedt kansen!

Alles overziend kunnen we gerust stellen dat het gebruik van buzzwords als agile en agility een hype is. De noodzaak van meer wendbaarheid op alle niveaus in de organisatie is zeker geen hype. Een agile-organisatie heb je niet van vandaag op morgen gerealiseerd. Snel en wendbaar ondernemen biedt grote kansen voor organisaties die dit sneller voor elkaar hebben dan hun naaste concurrenten. Des te eerder je strategisch wendbaarder bent, des te groter de kansen op bestaansrecht en ondernemingssucces. Je kunt er dus niet snel genoeg mee beginnen, of het nu een hype is of niet.

—————————-

Wendbare strategie op één A4 – inclusief Wendbaarheidscanvas

Over snel en wendbaar ondernemen lees je meer in het boek Wendbare strategie op één A4. Met het wendbaarheidscanvas met 11 bouwstenen en 43 wendbaarheidsknoppen om aan te draaien. Met het canvas krijg je snel inzicht in welke factoren van belang zijn en hoe je als organisatie met een wendbare strategie het verschil kan maken.

Dit boek is te koop bij alle (online) boekwinkels zoals Managementboek.nl en Bol.com.