Gezond ouder, maar ook grote maatschappelijke opgaven
Het gaat goed met de volksgezondheid, zegt het RIVM. Nederlanders worden steeds ouder en de meeste mensen voelen zich gezond en niet beperkt. Toch zijn er een aantal grote opgaven. Deels is dit de keerzijde van het succes: omdat het aantal ouderen toeneemt, stijgt ook het aantal mensen met chronische aandoeningen en sociale problemen zoals eenzaamheid. Ook andere ontwikkelingen kunnen van invloed zijn op de volksgezondheid, zoals een toenemende druk op het dagelijks leven. De Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) 2018 brengt in kaart wat er op de samenleving afkomt als de maatschappij op de huidige voet door zou gaan en niets extra’s zou doen. Dat meldt RIVM.
Het aandeel ouderen in de samenleving neemt toe en mensen bereiken een steeds hogere leeftijd. Hierdoor hebben steeds meer mensen een chronische aandoening en vaak ook meerdere tegelijk. Niet alleen medische, maar ook sociale problemen nemen toe. Ouderen wonen vaker zelfstandig en ook vaker alleen. Door deze ontwikkelingen ontstaat er meer druk op de formele en informele zorg en wordt de zorg complexer.
Gezondheid wordt beïnvloed door leefstijl en leefomgeving. Op het gebied van leefstijl zijn er gunstige en ongunstige toekomstige ontwikkelingen. Minder mensen roken en meer mensen bewegen, maar meer mensen zijn te zwaar. Ongezond gedrag is verantwoordelijk voor bijna 20 procent van de ziektelast. Roken is hierbij de belangrijkste oorzaak, zegt RIVM. Een ongezond binnen- en buitenmilieu veroorzaakt 4 procent van de ziektelast, met luchtverontreiniging als belangrijkste oorzaak. Ongezonde arbeidsomstandigheden veroorzaken bijna 5 procent van de ziektelast.
Antibioticaresistentie, klimaatverandering en dalende vaccinatiegraad zijn bekende opgaven voor de toekomst. Blijvende aandacht hiervoor is nodig, bepleit het RIVM. Er zijn ook nieuwe ontwikkelingen die de volksgezondheid kunnen beïnvloeden, waaronder de mogelijke gevolgen van de toename van medicijnresten, microplastics en nanodeeltjes in het milieu. Een andere nieuwe ontwikkeling is de toenemende druk in het onderwijs en op de werkvloer. Ook de verdergaande verstedelijking zorgt voor toenemende drukte.
Het RIVM vindt het belangrijk dat er meer samenwerking komt tussen beleidsmakers, burgers, patienten, zorgverleners, onderzoekers en maatschappelijke organisaties. De persoonlijke situatie van mensen moet centraal staan. De inzet van technologie en de inrichting van leefomgeving zijn kansrijke oplossingsrichtingen bij het aanpakken van de opgaven.
Door: Redactie Nationale Zorggids
