Waarom mocht Michael P. zonder begeleiding op pad?

De afgelopen paar dagen was Nederland aan het nieuws gekluisterd: wat heeft Michael P. op die fatale dag precies met Anne Faber gedaan? Gaat het Openbaar Ministerie voor moord of voor doodslag? En welke straf wil het OM  hem hiervoor opleggen? Michael P. genoot op die bewuste dag in september enkele vrijheden, omdat hij aan het einde van zijn straf zat. 

Michael P. verbleef eind september nog in een kliniek in Den Dolder, dichtbij Utrecht. Zijn straf had hij voor twee derde uitgezeten en daarom mocht hij in een psychiatrische kliniek verblijven waar hij zich kon voorbereiden op zijn terugkeer in de samenleving. De behandelaar van Michael heeft tegen de politie gezegd dat zij de stress bij P. zag toenemen, daarover was hij heel open. Maar de behandelaar mistte ook een aantal dingen. Zo wist ze niet dat P. Ritalin slikte en bleek de moordenaar van Anne Faber een kindje te hebben verwekt bij een andere patiënte in de kliniek.

Bovendien dacht de kliniek dat het goed ging met P. en dat hij vooruitgang boekte. Later bleek dat hij de boel manipuleerde.

Beveiligde afdeling

De beveiligde afdeling waarop P. verbleef is afgesloten met hekken en enkele gesloten deuren. Sommige patiënten hebben de vrijheid om deze deuren te openen. P. zat hoogstwaarschijnlijk in de detentiefasering, waarbij een gedetineerde wordt voorbereid op een vervroegde vrijlating die hem langzaam steeds meer vrijheid gaf. Tijdens dit traject mag een gevangene op begeleid en onbegeleid verlof, om de zogenoemde invrijheidsstelling zo optimaal mogelijk te laten verlopen.

P. zat in de gevangenis omdat hij in 2010 twee meisjes bruut had verkracht. Hij was veroordeeld tot twaalf jaar cel, maar kreeg geen tbs opgelegd omdat hij weigerde mee te werken aan een persoonlijkheidsonderzoek in het Pieter Baan Centrum. Daarnaast leek de man toerekeningsvatbaar. Rechters mogen in de praktijk alsnog tbs opleggen, maar dat gebeurt veelal niet. Volgens de wet moet er bij een tbs-maatregel namelijk sprake zijn van een stoornis en als die niet door deskundigen kan worden vastgesteld, dan kan een rechter dat ook niet doen. 

Terugkeer naar de samenleving van gedetineerden

De overheid wil zorgen voor een goede terugkeer van gedetineerden in de samenleving. Hiertoe is een penitentiair programma in het leven geroepen dat gevangenen hier geleidelijk aan laat wennen. Tijdens dit programma kunnen gedetineerden het laatste gedeelte van hun straf buiten de inrichting doorbrengen. Zij worden dan wel in hun vrijheid beperkt en er vindt controle plaats. De straf is namelijk nog niet afgelopen. Ook moeten deelnemers verplicht meewerken aan een aantal activiteiten, zoals een arbeidstraject of behandeling van een stoornis of verslaving.

Een resocialisatietraject moet een gedetineerde helpen zijn of haar leven weer op te pakken, maar dat blijkt vaak lastig na een jarenlange gevangenisstraf. Vooral als ze zogezegd cold turkey weer op straat belanden, is de kans op recidive relatief groot.

Pieter Baan Centrum experimenteert met observeren tbs-weigeraars

Het Pieter Baan Centrum experimenteert sinds dit jaar met het alsnog observeren van daders die niet aan het psychologisch onderzoek willen meewerken. Daders zoals Michael P. De pilot van het centrum blijkt succesvol, want tot nu toe is 48 procent van de weigeraars alsnog gediagnosticeerd met een stoornis. Voorheen lag dat percentage op 36 procent.

Eis Openbaar Ministerie

Het Openbaar Ministerie heeft 28 jaar cel en tbs met dwangverpleging geëist tegen Michael P. voor het doden en verkrachten van Anne Faber. Moord is volgens het OM niet bewezen, omdat niet is vast te stellen dat P. haar met voorbedachten heeft gedood. Wel heeft hij volgens de aanklagers geprobeerd de verkrachting te verhullen door haar te doden. Dit heet in juridische termen ‘gekwalificeerde doodslag’ en daar staat dezelfde maximale straf op als moord.

Door: Redactie Nationale Zorggids