Het verband tussen lichamelijke en verstandelijke achteruitgang bij ouderen

Gaan ouderen lichamelijk achteruit omdat hun geheugen niet meer op volle kracht werkt, of is het juist andersom? Er bestaat in elk geval een duidelijk verband tussen de lichamelijke en de verstandelijke teloorgang, valt te lezen in het promotieonderzoek van Marjon Stijntjes van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), zo meldt het ziekenhuis. 

Nederland vergrijst. Steeds meer mensen worden ouder en krijgen op latere leeftijd last van kwaaltjes. “Het lijkt op een kip of ei-verhaal”, zegt Stijntjes. “Een patiënt op oudere leeftijd loopt bijvoorbeeld minder goed en zijn of haar geheugen gaat achteruit. Zorgt dat verminderde geheugen ervoor dat deze patiënt minder goed loopt? Of is het juist andersom?”

Stijntjes onderzocht duizenden mensen in de leeftijd van 55 tot 90 jaar. Onder meer hun geheugen, concentratievermogen en loopsnelheid zijn getest. Hieruit blijkt dat er wel degelijk een relatie is tussen de lichamelijke achteruitgang en het verlies van het verstandelijk vermogen. “Die relatie gaat beide kanten op”, legt Stijntjes uit. “Dat pleit meer voor een gemeenschappelijke, onderliggende oorzaak van veroudering dan dat het een kip of ei-verhaal is.”

Het doel van Stijntjes’ onderzoek is om de zelfredzaamheid van oudere patiënten zo lang mogelijk te behouden. De data die zij heeft bekeken, kan daarbij helpen. “De onderzoeksresultaten hingen af van de leeftijd van de proefpersonen en van hetgeen dat je meet, bijvoorbeeld hoe snel iemand loopt of hoe hard iemand nog kan knijpen. In vervolgonderzoek kan worden gekeken of je hiervoor specifieke interventies kunt ontwikkelen. Dus een behandeling zo nauwkeurig mogelijk afstemmen op een patiënt.” 

Er kan nog beter worden bepaald hoe een patiënt het beste kan worden behandeld door bijvoorbeeld bewegingssensoren in te zetten. Zo kan in beeld worden gebracht hoe iemand precies loopt. “Door het herhaaldelijk meten van zowel het lichamelijke als het verstandelijke vermogen, kunnen we steeds meer zicht krijgen op verouderingsprocessen. Het zou mooi zijn als in de toekomst een patiënt met zijn eigen data bij een dokter aanklopt. Dan kan meteen op de juiste manier worden ingegrepen. Maar zover zijn we nog niet.”

Door: Redactie Nationale Zorggids