Minder antibiotica nodig voor patiënt met complexe blindedarmontsteking

Patiënten die zijn geopereerd aan een complexe blindedarmontsteking kunnen veilig en effectief worden nabehandeld met een 2-daags infuus met antibiotica. Op dit moment is de standaard nabehandeling een 3- tot 5-daags infuus met antibiotica, al dan niet aangevuld met orale antibiotica bij ontslag. Patiënten kunnen met een 2-daags infuus eerder het ziekenhuis uit. Dat meldt het Erasmus MC. 

Dat blijkt uit een studie van de afdeling Heelkunde van het Erasmus MC die is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet. De onderzoekers hopen dat de effectief bewezen werkwijze internationaal navolging krijgt.

Groot probleem

“Antibioticaresistentie is wereldwijd een groot probleem”, zeggen de drie hoofdonderzoekers, prof. Bas Wijnhoven, Elisabeth de Wijkerslooth en Anne Loes van den Boom. “Wij denken dat deze bevindingen kunnen helpen bij een strategischer gebruik van antibiotica.”

Een operatieve behandeling van de blindedarmontsteking, ook wel appendicitis genoemd, is wereldwijd de meest uitgevoerde chirurgische spoedingreep. In Nederland krijgen jaarlijks circa 14.000 mensen appendicitis. Een derde van hen krijgt een zogeheten complexe appendicitis, bijvoorbeeld omdat er een abces ontstaat of omdat de blindedarm ‘knapt’. De standaard behandeling is een operatie, waarbij de blindedarm wordt verwijderd. Gevolgd door een infuus met antibiotica gedurende 3 tot 5 dagen om een nieuwe infectie te voorkomen.

APPIC-trial

Aanwijzingen dat zo’n infuus aanmerkelijk korter kan, waren er al langer. Maar een goede gerandomiseerde studie was nog niet gedaan. Met de APPIC-trial, die door ZonMw werd gefinancierd in het kader van haar programma Goed Geneesmiddelengebruik, zorgt voor drie belangrijke stappen vooruit.

Ten eerste helpt vermindering van antibioticagebruik in de strijd tegen antibioticaresistentie. Ten tweede krijgen patiënten niet meer antibiotica binnen dan nodig. Antibiotica kunnen immers bijwerkingen hebben, zoals diarree en misselijkheid. Ook allergische reacties komen voor. Tenslotte moeten patiënten tijdens de toediening van een antibiotica-infuus in het ziekenhuis liggen. Met een 2-daags infuus kunnen ze dus eerder naar huis.

Efficiënte bezetting

“Het mooie van deze studie”, zegt studiecoördinator Van den Boom, “is dat die gedeeltelijk in de coronatijd werd uitgevoerd in vijftien verschillende ziekenhuizen. Dat was een buitengewoon moeilijke periode. Dat het toch is gelukt om zoveel patiënten deel te laten nemen aan de studie, is heel bijzonder. Corona toonde tegelijkertijd aan dat een efficiënte bezetting van ziekenhuisbedden essentieel is. Uit deze studie blijkt dat patiënten 1 tot 2 dagen korter in het ziekenhuis liggen.”

De ruim 1000 patiënten die deelnamen, werden verdeeld in twee groepen. Een groep kreeg de conservatievere behandeling, operatie plus 5 dagen antibiotica via een infuus, de andere groep kreeg een operatie en een 2-daags infuus. Het overgrote merendeel van de patiënten werd middels een kijkoperatie geopereerd.

Heropname

In de 2-dagengroep was het aantal SEH-bezoeken en heropnames groter. “Maar dat waren heropnames vanwege complicaties met een milde nasleep. En als je de dagen van heropname meetelt, dan lag de 2-dagengroep in totaal nog altijd korter in het ziekenhuis dan de 5-dagengroep”, legt De Wijkerslooth uit.

Mensen in de 5-dagengroep hadden meer last van bijwerkingen van de antibiotica. En het vóórkomen van abcessen en reïnterventies was gelijk. “De voordelen van 2-dagen toediening wegen ons betreft samen zwaarder dan de nadelen.”

Door: Nationale Zorggids