Mantelzorger langzamerhand onmisbaar in de gehandicaptenzorg

Steeds meer mensen staan op de wachtlijst voor langdurige zorg en door personeelstekorten is er minder tijd voor leuke activiteiten en voert personeel alleen de meest elementaire zaken uit. Ook in de gehandicaptenzorg zijn mantelzorgers onmisbaar aan het worden, doordat zij de gaten veroorzaakt door personeelstekorten kunnen vullen. Dit meldt Ieder(in), die onderzoek deed onder 580 mensen met een beperking in de Wet langdurige zorg (Wlz). 

Bijna alle onderzochte mensen met een beperking krijgen ondersteuning van familie, vrienden of buren. Zij brengen hen naar het ziekenhuis, houden hen gezelschap, en ondersteunen bij uitjes en persoonlijke verzorging. Ook kunnen zij de administratie en financiën op zich nemen. Mantelzorgers spelen dus inmiddels een sleutelrol voor mensen met een beperking in de langdurige zorg en helpen hun kwaliteit van leven te verbeteren.

Toenemende druk op mantelzorgers

Als er iemand is die weet wat een persoon met een beperking nodig heeft, dan is het wel een direct familielid. Vanwege personeelstekorten kunnen medewerkers in gehandicaptenzorg vaak niet zo alert zijn op zaken als zij zouden willen en daarom springen familie en naasten daar vaak op in door bij te springen of personeel instructies te geven. Helaas leiden de aanhoudende personeelstekorten en vele wisselingen in het personeel wel tot meer druk op de mantelzorgers en ervaren zij steeds meer belasting, zoals ook uit andere onderzoeken van de afgelopen weken is gebleken.

Personeelsverloop

Hoewel bijna 70 procent van de deelnemers aan het onderzoek zegt een vaste zorgverlener te hebben, zijn er grote zorgen over het hoge verloop van personeel. De kwaliteit van de gehandicaptenzorg leidt eronder, omdat wisselingen van de wacht onrust geven en nieuw personeel vaak niet weet wat een cliënt exact nodig heeft. Het kan daarnaast ook lang duren voordat een cliënt een band opbouwt met een nieuwe medewerker.

Ook is er onder mensen met een beperking in de Wlz kritiek op de bekwaamheid van personeel. Dan hebben ze het bijvoorbeeld over het toenemende aantal incidenten, fouten met medicatie, agressie of ongelukken. Meer dan de helft van de respondenten zegt dat incidenten door onbekwaamheid van personeel worden veroorzaakt.

Ruimte in cao’s voor mantelzorg

Als het aan Ieder(in) ligt, moeten naasten die dat willen meer kunnen bijdragen in de zorg en ondersteuning aan hun familielid. Zij moeten daarin gefaciliteerd worden, bijvoorbeeld door in alle cao’s ruimte te bieden voor mantelzorg. Zorgverleners zouden meer moeten investeren in de samenwerkingsdriehoek tussen zorgverlener, mantelzorger en persoon met beperking. Ook moet er geïnvesteerd worden in een groter aanbod van logeeropvang en respijtzorg.

Door: Nationale Zorggids / Johanne Levinsky